Թուրքագետ. «Ինչը խանգարեց այն ժամանակ, խանգարելու է նաև հիմա»
Վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանը պատրաստ է ուղիղ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատել Թուրքիայի հետ` առանց նախապայմանների: Պաշտոնական Թուրքիան դեռ չի արձագանքել հայտարարությանը, փոխարենը Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմից ադրբեջանական «Trend» գործակալությանը հայտնել են կարգավորման իրենց հայտնի պայմանները:
Անդրադառնալով թեմային՝ թուրքագետ Անդրանիկ Իսպիրյանը նախ շեշտեց, որ գործակալության տված պատասխանն անգամ «ոչ պաշտոնական» որակելը ճիշտ չէ:
«Հայաստանի վարչապետի հայտարարությունը դեռ որևէ արձագանք չի գտել Թուրքիայի կողմից, գուցեև չգտնի, եթե կոնկրետ հարցադրում չարվի: Այսինքն, եթե որևէ լրագրող այդ թեմայի առնչությամբ հարցադրում չանի Թուրքիայի ԱԳ նախարարին, վարչապետին կամ նախագահին: Իսկ հիմա՝ ի՞նչ ասաց Ն. Փաշինյանը և ի՞նչ էին ասում իր նախորդները: ՀՀ բոլոր առաջնորդներն էլ Թուրքիայի հետ առանց նախապայմանների հարաբերություններ կարգավորելու պատրաստակամություն են ունեցել: Ամենամեծ ջատագովը եղել է առաջին նախագահ Լևոն Տեր– Պետրոսյանը, որն ամենաշատն էր մոտ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորմանը: Նա արևելագետ էր, իսկ հանդիպումներն ավելի սերտ էին այն ժամանակվա թուրք պաշտոնյաների հետ: Այդուհանդերձ, ոչինչ տեղի չունեցավ: Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտոնավարման տարիներին ևս փոխադարձ հայտարարություններ եղան, բայց դրանից ավելի ոչինչ չեղավ: Ս. Սարգսյանի օրոք այդ ամենն առարկայական դարձավ, ստորագրվեցին հայ–թուրքական արձանագրությունները: Սակայն ինչը խանգարեց այն ժամանակ, խանգարելու է նաև հիմա. Արցախյան հարցի չկարգավորված լինելը Թուրքիայի համար թիվ մեկ նախապայմանն է: Թե՛ արձանագրությունները ստորագրելու ընթացքում, թե՛ դրանից առաջ և թե՛ հետո Թուրքիայի այն ժամանակվա վարչապետ, այժմյան նախագահ Էրդողանը շեշտում էր՝ մինչև Արցախյան հարցը չկարգավորվի, սահմանը չենք բացելու»,–Oragir.info-ի հետ զրույցում ասաց թուրքագետը:
Վերադառնալով Ն. Փաշինյանի հայտարարությանը՝ թուրքագետն այն որակեց ադեկվատ և նորմալ. «Եկել է նոր իշխանություն և հայտարարում է, որ հարևանի հետ առանց նախապայմանի պատրաստ է հարաբերությունները կարգավորել: Սակայն Թուրքիան ինչպե՞ս կպատասխանի կամ ի՞նչ դրական ակնկալիքներ կարող են լինել. այս պահին Թուրքիայում որևէ իրադարձություն չկա, որը կնպաստի դրական պատասխանի»:
Անդրանիկ Իսպիրյանն այժմյան իրավիճակը վերոնշյալ առումով ավելի վատ է որակում. «Սերժ Սարգսյանի օրոք կար Հայկական հարցի հետ կապված Թուրքիայի մտահոգությունը, ողջ աշխարհում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բավականին հաջող գործընթաց էր ծավալվում: Տարբեր երկրներ ճանաչեցին Հայոց ցեղասպանությունը: Իսկ Թուրքիան դրանց դեմն առնելու համար հայ–թուրքական հարաբերությունների կարգավորման իմիտացիոն քայլ արեց: Այս պահին այդ իմիտացիայի կարիքն այլևս չկա: Այս պահին չկա Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և, դրա հետ կապված, Թուրքիայի հեղինակությանը հարվածող լուրջ վտանգ: Բնականաբար, չկա նաև այդ հարաբերությունների կարգավորման իմիտացիա անելու անհրաժեշտությունը: Այդուհանդերձ՝ հայ–թուքական հարաբերությունները կարող են սկսել կարգավորվել ցանկացած պահի՝ Թուրքիային հարմար և ձեռնտու աշխարհաքաղաքական ինչ–որ ժամանակահատվածում: Հայաստանը միշտ հայտարարել է, որ պատրաստ է, բայց խնդիրը Թուրքիայի կողմում է: Երբ Թուրքիային ավելի անհրաժեշտ կլինի՝ կգնա սահմանի բացմանը: Ավելի ուղիղ ասեմ, երբ Թուրքիայի համար սահմանի բացումը ինչ–ինչ պատճառներից ելնելով՝ ավելի կարևոր կլինի, քան Ադրբեջանը: Այս պահին, սակայն, նման իրավիճակ նույնիսկ հեռանկարում չի երևում: Նման պատճառներ Թուրքիան այս պահին չունի»:
Թեև Ն. Փաշինյանի հայտարարությունը ողջունելի է համարում, բայց Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման առումով մեր զրուցակիցը մի հանգամանք է շեշտում. «Հետագայում գուցեև Թուրքիայից լինեն դրական ազդակներ, սակայն իշխանությունը պետք է հաշվի առնի նախորդների սխալները, Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման նախաձեռնության մեջ գլխավորապես շեշտը դնի նախորդների սխալների վրա: Երբ նախկինում Էրդողանը հայտարարում էր նաև, որ մինչև Արցախի հարցը չկարգավորվի, բացառված է հայ– թուրքական հարաբերությունների կարգավորումն ու սահմանի բացումը, զուգահեռ մեր ԱԳՆ –ում, նախագահականում շեշտում էին, թե՝ ո՛չ, շուտով բացվելու է սահմանը, կարգավորվելու է: Այս հանգամանքը պետք է հաշվի առնել և մի քիչ ավելի ուշադիր լինել»:
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»
Сколько граждан РА, обучающихся за рубежом в последние годы, получили отсрочку от призыва на обязате...
Без Сюника не может быть Армении: Хачик Асрян
Своеобразное «продолжение» COP29 уже в Армении: опять продолжают лить воду на мельницу Азербайджана:...
