Ընտրությունները եղել են ազատ և թափանցիկ, բայց ոչ արդար
Կիրակի կայացած ՏԻՄ ընտրությունների նախնական արդյունքների համաձայն, արդեն հայտնի են, թե որ թեկնածուներն են բավարար ձայներ հավաքել համայնքի ղեկավարի պաշտոնը զբաղեցնելու համար: Ուշագրավ է, որ արձանագրված մասնակցության ցուցանիշները բավական ցածր են, օրինակ, Մեծաձորում 132 ընտրողից ընտրությանը մասնակցել է 12–ը կամ ընտրողների 8, 89 %–ը, բայց ընտրությունները այնտեղ նույնպես համարվում են կայացած:
Քաղաքագետ Արա Պապյանի դիտարկմամբ, մեծ քաղաքներում ընտրությունների մասնակցության ցուցանիշների համեմատությունը ցույց է տալիս, որ պատկերը գրեթե նույնն է: Բայց, իր համար առաջնայինը ոչ թե թվերն են, այլ քաղաքացու ազատ կամարտահայտության հնարավորությունը:
«Այլ հարց է՝ քաղաքացին օգտվո՞ւմ է այդ իրավունքից, թե՞ ոչ: Բոլոր դիտորդներն էլ փաստում են, որ ընտրությունների ժամանակ խախտումներ չեն գրանցվել: Եվ զուտ օրենքի տեսանկյունից ոչինչ չի խախտվել, բայց տեղի ունեցածը Արևմուտքում բնութագրվում է որպես շահերի բախում: Այսինքն, երբ թեկնածուն իր պաշտոնով կամ ընդամենը ներկայությամբ ազդեցություն է ունենում ընտրությունների արդյունքների վրա: Այս պարագայում հարց է ծագում, որ
եթե Սևակ Միքայել յանը չլիներ Սասուն Միքայել յանի որդին, ապա կընտրվե՞ր, թե՞ ոչ: Ամենայն հավանականությամբ, չէր ընտրվի: Անկախ նրանից՝ նա միջամտել է ընտրություններին, թե ոչ, Սասուն Միքայել յանի դիրքն, այնուամենայնիվ, ազդել է ընտրությունների արդյունքների վրա: Այսինքն, պետք է արձանագրել, որ ընտրությունները եղել են ազատ և թափանցիկ, բայց չեն եղել արդար, քանի որ շահերի բախում է եղել»,– ասաց Ա. Պապյանը:
Այս պարագայում հետաքրքիրն այն է, որ օրենքի տեսանկյունից ամեն ինչ նորմալ է, սակայն պետք է արձանագրել, որ մենք դեռ չենք հասել այն մակարդակին, որ նման շահերի առկայության դեպքում մարդիկ իրենց թեկնածությունը չառաջադրեն: Ա. Պապյանի դիտարկմամբ, այս ամենը խոսում է այն մասին, որ արդարության տեսանկյունից դեռ խնդիրներ կան:
«Սա լավ նշան չի: Լավ նշան չի նաև այն, որ, խոսակցությունների համաձայն, Սասուն Միքայել յանը կարծես պետք է ԵԿՄ նախագահ ընտրվի: Այս պարագայում մենք ունենում ենք ոչ թե կառույցների, այլ անձերի փոփոխություն, որը կարող է հանգեցնել այն իրավիճակին, ինչպիսին ունեինք անցյալում: Երբ թեկնածուները հանդես են գալիս որոշակի խմբերի անունից և այդպես են քվեներ հավաքում, դա նորմալ է: Կարևորը, որ դա լինի օրենքի սահմաններում: Օրինակ՝ ԱՄՆ Կալիֆոռնիայի նահանգից որևէ կոնգրեսմեն խոսում է Հայոց ցեղասպանության մասին, դա ոչ թե հայերի սիրուն աչքերի համար է անում, այլ քանի որ սպասարկում է նաև տեղի հայ համայնքի շահերը: Ու եթե այս կամ այն համայնքում ինչ–որ մեկը օրենքի շրջանակներում ինչ–ինչ շահեր է սպասարկում, ապա դա օրինական է: Ավելին, Կապանի ընտրությունները ցույց տվեցին, որ գործող իշխանությունը կամ չի ցանկացել, կամ չի կարողացել իր ազդեցության վարչական լծակները գործադրել, ինչը դրական միտում է»,– ասաց Ա. Պապյանը:
Ըստ քաղաքագետի, այս ամենը ցույց է տալիս, որ ինչքան էլ ընտրությունները ազատ ու թափանցիկ լինեն, չեն կարող 100%–ով արդար համարվել, քանի որ դեռ քաղաքական դաշտը չի կայացել: Բացի այդ, ընտրողները մինչ օրս էապես գտնվում են հին ժամանակների ազդեցության տակ:
«Կուսակցությունները դեռևս չեն կայացել և հաճախ շարունակում են այս կամ այն անձի շահերը սպասարկել: Եվ այս պայմաններում մինչև մենք մի երկու–երեք ազատ ու թափանցիկ ընտրություն չանցկացնենք, մեզ մոտ քաղաքական դաշտը չի կարող կայանալ: Բացի այդ, պետք չէ մոռանալ, որ առնվազն 95–ից ի վեր քաղաքական դաշտը տարբեր վերքեր է ստացել, որոնցից մի քանիսը նույնիսկ մահացու են եղել: Եվ հիմա մենք գտնվում ենք քաղաքական դաշտի ապաքինման փուլում: Այստեղ շատ կարևոր է նաև մամուլի դերը, թե որքանով այն հեռու կմնա սպասարկու դառնալու գայթակղությունից, կկարողանա՞ իրադարձություններն օբյեկտիվ լուսաբանել ու անաչառ կերպով քննադատել բոլորին: Այնուամենայնիվ, այս ընտրությունների արդյունքներով կարող ենք արձանագրել, որ ընտրության որակը վատը չէր, քանի որ որևէ խախտում չի արձանագրվել, բայց ընտրողը դեռ պատրաստ չէ ծրագրային հիմնադրույթների հիման վրա ընտրություն կատարել: Եվ այդ է պատճառը, որ շարունակում է իր ձայնը տալ անձերին, քանի որ ընտրությունն ընկալում է որպես ընտրվողին քծնելու և նրա միջոցով անձնական հարցերը լուծելու հնարավորություն: Մենք նախ և առաջ սա պետք է հաղթահարենք»,– ասաց Ա. Պապյանը: