«Ռազմական իրավիճակի կտրուկ սրացում՝ ամբողջ Սիրիայի տարածքում». «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Վերջին շրջանում Սիրիայի Արևելյան Գուտա նահանգում հրթիռակոծության հետևանքով զոհվել են հարյուրավոր մարդիկ:
Արաբագետ Արմեն Պետրոսյանի դիտարկմամբ՝ վերջին առնվազն մեկ ամսվա կամ 40 օրվա ընթացքում ակնհայտ է, որ սիրիական հակամարտությունը մուտք է գործել որակապես նոր շրջափուլ, որի շրջանակներում ռազմական գործողություններն ակտիվացել են Սիրիայի գրեթե բոլոր այն շրջաններում, որտեղ առկա է սահմանագիծ կառավարական և հակակառավարական տարաբնույթ խմբավորումների միջև:
«Նախկին պայմանավորվածությունները, որոնք կային Սիրիայում ռազմական իրավիճակի թուլացման, դե–էսկալացիոն գոտիների ստեղծման վերաբերյալ, կարծես թե այլևս չեն գործում: Բոլոր ճակատներում ակտիվացել են ռազմական գործողությունները: Ընդ որում՝ ռազմական գործողություններն ակտիվացել են և՛ ընդդիմադիրներ–կառավարական ուժեր, և՛ ընդդիմադիրներ–ընդդիմադիրներ, և՛ ծայրահեղական կառույցներ–ընդդիմադիր խմբավորումներ, և՛ կառավարական ուժեր–ծայրահեղական կառույցներ ուղղություններով: Ինչպես գիտենք՝ Սիրիայի հյուսիսում քրդաբնակ Աֆրինի դեմ էլ թուրքական զինված ուժերի կողմից իրականացվում է «Ձիթենու ճյուղ» ռազմագործողությունը: Ինչպես տեսնում ենք, բոլոր այն նահանգներում, որտեղ առկա է սահմանագիծ տարբեր հակամարտ կողմերի միջև, ակտիվացել են ռազմական գործողությունները: Պատճառն այն է, որ հակամարտ կողմերից յուրաքանչյուրը, ինչպես նաև նրանց հովանավորները, օգտվելով այն անկայուն իրավիճակից, որն այսօր առկա է ամբողջ Սիրիայի տարածքում, ցանկանում են ավելի ընդլայնել իրենց վերահսկողության ներքո գտնվող շրջանների աշխարհագրությունը»,– ասաց Արմեն Պետրոսյանը՝ հավելելով, որ ստեղծվածը տրամաբանական հետևանքն է այն իրավիճակի, ըստ որի՝ թե՛ միջազգային հարաբերություններում, թե՛ աշխարհաքաղաքական դերակատարների, թե՛ տարածաշրջանային դերակատարների միջև առկա բավականին լուրջ խնդիրներ կան, որոնք կրկին զգացնել են տալիս և դրսևորվում են Սիրիայի տարածքում:
«Այս համատեքստում մենք տեսնում ենք ռազմական իրավիճակի կտրուկ սրացում ամբողջ Սիրիայի տարածքում, որից ինչպես ողջ հակամարտության ընթացքում, այնպես էլ այսօր, ցավոք, ամենից շատ տուժում է խաղաղ բնակչությունը»,– ընդգծեց մեր զրուցակիցը:
Նշենք, որ Գերմանիան և Ֆրանսիան հայտարարել են, որ պատրաստ են Ռուսաստանի հետ միասին հասնել հրադադարի հաստատման՝ Սիրիայի հարավային Գուտայում: Իր հերթին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Սիրիայում կատարվողը որակել է որպես մարդասիրական ճգնաժամ:
Հարցին, թե միջազգային աշխարհաքաղաքական կենտրոններն ինչ արդյունքի կարող են հասնել, արաբագետը պատասխանեց. «Միջազգային ակտիվ ինչ–որ շփումներ տեղի ունեցան հիմնական դերակատարների ամենաբարձր՝ նախագահների մակարդակով: Գերմանիայի ՌԴ–ի և Ֆրանսիայի առաջնորդների միջև հեռախոսազրույց եղավ, ՄԱԿ–ի անվտանգության խորհուրդը հատուկ բանաձև ընդունեց Սիրիայի տարածքում ռազմական գործողությունները դադարեցնելու և ռազմագոտում բնակվող բնակիչներին հումանիտար օգնություն ցուցաբերելու մասին: Որոշակի ընթացակարգեր միջազգային հանրության կողմից իրականացվում և նախաձեռնվում է: Սակայն նշել, որ դրանք ուղղակիորեն առարկայացվում են Սիրիայի տարածքում, ես կդժվարանամ: Ի դեպ՝ սիրիական հակամարտության հատկապես նման շրջափուլերում, երբ հիմնական գործընթացները տեղափոխվել են ռազմադաշտ, նման ակտիվություն ցուցաբերելու օրինակներ միջազգային տարբեր դերակատարների նախաձեռնությամբ նախկինում ևս եղել են: Մինչդեռ լուրջ էֆեկտիվություն կամ լուրջ արդյունավետություն, որպես այդպիսին, չի արձանագրվել: Կարծում եմ՝ սա միջազգային դերակատարների ակտիվացման հերթական փորձն է, բայց համոզված չեմ, որ դա առարկայական ազդեցություն կամ արդյունավետություն կունենա»:
Արաբագետի խոսքով՝ առաջիկայում ռազմական գործողությունների էլ ավելի ակտիվացում կտեսնենք:
«Մի բան ակնհայտ է, որ ՌԴ–ի, ԱՄՆ–ի և եվրոպական երկրների միջև հարաբերությունները բավականին սրվել են: Այս համատեքստում դժվար է ակնկալել, որ Սիրիայի հարցում կողմերի միջև ինչ–որ երկխոսություն կձևավորվի կամ կկարողանան ընդհանուր հայտարարի գալ: Համենայն դեպս, ես չեմ շտապի նման կանխատեսում անել»,–եզրափակեց Արմեն Պետրոսյանը:
Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում