Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

AraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026 Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
World

Առևտրային պատերազմի նոր շրջափուլն ու բացվող հնարավորությունները. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Մոտավորապես 1870-ականներից մինչև 1970-ականները, այսինքն՝ մոտ մեկ դար, ԱՄՆ-ը համաշխարհային արդյունաբերական արտադրանքի թողարկման գլխավոր կենտրոններից էր, որի արդյունքում Միացյալ Նահանգները տնտեսական զարգացման լուրջ խթան ստացավ։ Իսկ Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների ընթացքում, երբ եվրոպական երկրների տնտեսությունները ծանր վնասներ կրեցին, ԱՄՆ-ը, լինելով համեմատաբար անվտանգ աշխարհագրական դիրքում, դարձավ մատակարարման ու սպառման գլխավոր կենտրոնը։ Բայց 1960-ական թվականներից սկսած իրավիճակը սկսեց փոխվել, տեղի ունեցավ համաշխարհային արտադրության տարաբաշխում։

Աստիճանաբար փակվեցին ամերիկյան արդյունաբերական հսկա գործարանները, ինչի արդյունքում էլ կրճատվեցին հազարավոր աշխատատեղեր։ Մի շարք քաղաքներ, ինչպես, օրինակ՝ Դեյթրոյթը, Քլիվլենդը և Փիթսբուրգը, կորցրեցին իրենց երբեմնի արդյունաբերական փառքը։ Այս գործընթացը տեղի ունեցավ նաև այն պատճառով, որ ընկերությունները սկսեցին արտադրական գործարանները ԱՄՆ-ից տեղափոխել այլ երկրներ, օրինակ՝ Մեքսիկա, Չինաստան, Հարավային Կորեա և այլն։ Արտադրության տեղափոխման համար բազմաթիվ պատճառներ կային, սակայն դրանցից առաջնայինը էժան աշխատուժի առկայությունն էր, իսկ արտադրության կազմակերպումն ԱՄՆ-ում դարձավ ավելի թանկ, մյուս կողմից էլ՝ ազդեցություն ունեցան նաև այնպիսի հանգամանքներ, ինչպիսիք են աշխատողների իրավունքների պաշտպանության, բարձր աշխատավարձերի և էկոլոգիական կանոնների հարցերը։

Արդյունքում Չինաստանը, Հարավային Կորեան, Թայվանը, Գերմանիան և այլ երկրներ սկսեցին առաջարկել էժան ու որակյալ արտադրանք։ Եվ աստիճանաբար Չինաստանը սկսեց զբաղեցնել ԱՄՆ-ի կորցրած դիրքերը՝ դառնալով աշխարհի խոշորագույն արդյունաբերական արտադրողը։ Ու պատահական չէ, որ 2000-ականներից սկսած Չինաստանին անվանում են «աշխարհի գործարան»։ Չինաստանը և արդյունաբերական ներուժ ձեռք բերող մյուս երկրներն իրենց արտադրանքով սկսեցին հեղեղել ամերիկյան շուկան՝ օգտվելով նաև այն հանգամանքից, որ համեմատաբար ցածր մաքսատուրքեր են գործում։ Իսկ ԱՄՆ-ի տնտեսությունը, մտնելով հետարդյունաբերական փուլ, սկսեց հենվել առավելապես ծառայությունների ոլորտի վրա։ Պատահական չէ, որ ներկայում տնտեսության համընդհանուր ծավալի ավելի քան 85 տոկոսը ծառայություններն են։ Իսկ ծառայությունների ոլորտում գերակշռում են այնպիսի ուղղություններ, ինչպիսիք են տեխնոլոգիական ոլորտը, ֆինանսական ծառայությունները, առողջապահությունը և կրթությունը։ Ճիշտ է՝ ԱՄՆ-ը ամբողջությամբ չկորցրեց իր արդյունաբերական կարողությունները, բայց այլևս համաշխարհային կենտրոն չէ։

ԱՄՆ-ը սկսեց ավելի շատ ապրանքներ ներմուծել, քան արտահանել՝ արդյունքում դառնալով ամենամեծ առևտրային դեֆիցիտն ունեցող երկիրը։ 2024 թվականին ԱՄՆ-ի ապրանքների առևտրային դեֆիցիտը հասել է արդեն ռեկորդային 1,2 տրիլիոն դոլարի, ինչը նախորդ տարվա համեմատ զգալի աճ է։ Եվ ԱՄՆ-ում մարդիկ կարոտախտով են հիշում, երբ գործարանները բազմաթիվ աշխատատեղեր էին ապահովում, իսկ տեղական արտադրանքը ոչ միայն ներքին սպառմանն էր բավարարում, այլև արտահանվում էր։ Նման ընկալումներն էլ հիմք են տալիս «տնտեսական նացիոնալիզմի» գաղափարների զարգացման համար։

Ամերիկյան հասարակության ներսում այսպիսի տրամադրությունների առկայությունը էականորեն նպաստեց, որ Դոնալդ Թրամփը կրկին վերադառնա Սպիտակ տուն։ Նա խոստացել է ԱՄՆ-ը կրկին հզոր դարձնել այն համատեքստում, երբ ամերիկյան արդյունաբերությունն ու արտադրությունը վերստին վերելք կապրեն։ Դրա համար նա տրամադրված է իջեցնել ամերիկյան արտադրողների և ընկերությունների հարկերը, փոխարենն ավելացնել արտերկրից մատակարարված ապրանքների նկատմամբ սահմանված մաքսատուրքերը։

Ապրիլի 2-ին Միացյալ Նահանգների նախագահն առևտրային պատերազմ հայտարարեց աշխարհին՝ Սպիտակ տան Վարդերի պարտեզում հանդիսավոր արարողությամբ այդ օրը հռչակելով որպես Ամերիկայի «Ազատագրման օր», անցած դարից ի վեր չտեսնված մաքսատուրքեր սահմանելով դեպի ԱՄՆ ներմուծվող ապրանքների վրա։ Մաքսատուրքերի մասով Թրամփի հիմնական թիրախներ են դեպի ԱՄՆ խոշոր չափաբաժնով արտահանում իրականացնող այնպիսի կենտրոնները, ինչպիսիք են Չինաստանը, ԵՄ երկրները, Կանադան և Մեքսիկան։

Այս երկրներն էլ իրենց հերթին խոստացել են պատասխան քայլեր ձեռնարկել ամերիկյան ապրանքների նկատմամբ մաքսատուրքերն ավելացնելու և այլ ուղղություններով։ ԵՄ-ի անդամ մի շարք երկրներում նույնիսկ ամերիկյան ապրանքները բոյկոտելու շարժում է սկսվել։ Այնուամենայնիվ, բացառված չեն նաև այնպիսի զարգացումները, երբ կողմերի միջև բանակցություններ կարող են սկսվել՝ իրավիճակը մեղմելու նպատակով, մանավանդ որ Թրամփը նախընտրում է նոր գործարքներ կնքել տարբեր հարցերի շուրջ։ Բայց տնտեսագետներն ու բանկերն արդեն զգուշացնում են, որ առևտրային պատերազմը կարող է պայմաններ ստեղծել համաշխարհային տնտեսական ակտիվության ցուցանիշի նվազեցման, ինֆլ յացիայի ու գների բարձրացման մասով։

Ընդ որում, մինչ ամերիկյան ընկերությունները կփորձեն իրենց արտադրությանը զարկ տալ, մաքսատուրքերի բարձրացման հիմնական բեռն ընկնելու է ամերիկյան սպառողների ուսերին, որոնք ավելի թանկ կվճարեն ներկրված ապրանքների համար։ Եվ այս համատեքստում որոշ փորձագետներ չեն բացառում նաև ԱՄՆ տնտեսության մեջ ռեցեսիայի հավանականությունը։

Մյուս կողմից էլ՝ առկա իրավիճակից որոշ երկրներ կարող են օգտվել, որոնց նկատմամբ նվազագույն մաքսատուրքեր են սահմանվել։ Իսկ այդ երկրների շարքում է նաև Հայաստանը։ Նպատակաուղղված և հետևողական քայլերի արդյունքում կարելի է ներդրումներ ներգրավել այն երկրներից, որոնց նկատմամբ բարձր մաքսատուրքեր են սահմանվել, արտադրությունը տեղափոխել նաև Հայաստան, որտեղից արտահանման կազմակերպումն ավելի էժան կլինի։ Այլ հարց է, որ մեր կառավարությունը ոչ թե նախաձեռնողականությամբ է աչքի ընկնում, այլ «նստած թախտին՝ սպասում է բախտին»։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում