Ինչու՞ է Ալիևին անհապաղ պատերազմ պետք Հայաստանի հետ
svpressa.ru-ն գրում է, որ փետրվարի 14-ին Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը, ստուգելով Աղդամի մզկիթի վերականգնման աշխատանքների ընթացքը, անսպասելիորեն և միանգամայն վերջնագրային տեսքով հայտարարել է, որ Բաքուն և Երևանը պարտավոր են խաղաղության պայմանագիր կնքել և հաստատել «խորհրդային սահմանները»: Նրա խոսքով դրան «պետք է նպաստի ադրբեջանական բանակի հզորացումը»։ Հակառակ դեպքում Իլհամ Հեյդար օղլուն «կարողանա պատասխան տալ այն ռևանշիստական ուժերին, որոնք այսօր գլուխ են բարձրացնում Հայաստանում»։
Նման «խաղաղության նախաձեռնությունները» զարմացնում են, եթե չասենք լարում, թեկուզ միայն այն պատճառով, որ սպառնալիքը, թեկուզ քողարկված, ուղղված է նաև Լեռնային Ղարաբաղի ռուս զինվորների դեմ։ Թվում է, թե մինչև 2025 թվականը, քանի դեռ գործում է ռուսական խաղաղապահ ուժերի մանդատը, այդ երկրի վրա պետք է փխրուն խաղաղություն լինի։ Ժամանակին հույս կար, որ հակամարտությունը սառեցվել է։ Սակայն վերջերս Ալիևն ակնհայտորեն խառնում է իրավիճակը դրանով իսկ խարխլելով Պուտինի՝ որպես Արցախում անվտանգության երաշխավորի հեղինակությունը։ Մասնավորապես Ադրբեջանի իշխանությունները հայտարարել են, որ մտադիր են ջնջել 44-օրյա պատերազմի ընթացքում «ազատագրված» տարածքում գտնվող կրոնական վայրերի հայերեն գրությունները։ Բաքուն, փաստորեն, անհիմն կերպով սկսել է ապացուցել, որ տեղի եկեղեցիներն ի սկզբանե Կովկասյան Ալբանիայի ժառանգությունն են, որը հնագույն թագավորություն է եղել ներկայիս Ադրբեջանի տարածքում: Նույնիսկ որոշ ադրբեջանցիներ են հասկանում, որ դա սադրիչ քաղաքականություն է, որը գործնականում տեղ չի թողնում Երևանին հակամարտությունը լուծելու համար։ Վստահաբար կարելի է ասել, որ Բաքուն ցանկանում է արմատախիլ անել ամբողջ հայությունը Ղարաբաղում։ Հաշվի առնելով հայության համար արցախյան տաճարների, առաջին հերթին՝ Դադիվանքի պատմական արժեքը, Հայաստանի քաղաքական ուժերից ոչ մեկը չի համաձայնի դրանից հետո իր ստորագրությունը դնել Ադրբեջանի հետ հաշտության պայմանագրի տակ։ Կրկնենք, որ անգամ հենց Ադրբեջանում կան մարդիկ, ովքեր պաշտոնական Բաքվի նման քայլերի մեջ պետական տրամաբանություն չեն տեսնում։ Այո, նրանք քիչ են, քանի որ Ալիևի հասցեին ցանկացած քննադատություն դիտվում է որպես «աշխատանք թշնամական հատուկ ծառայության համար»:
Իսկ ընդհանրապես, Բաքվի հակաարցախյան գործողությունները և Ալիևի թշնամական հռետորաբանությունը Հայաստանում ընկալվում են որպես ապացույց այն բանի, որ «խաղաղ համակեցության» ցանկացած հեռանկար հղի է անդառնալի։ Ալիևի մասին կարելի է մտածել այն ամենը ինչ ուզում ես, բայց նա հաստատ հիմար քաղաքական գործիչ չէ, և նրա քայլերը արցախյան եկեղեցիների դեմ արվել են միայն Երևանի հետ խաղաղ բանակցությունները խաթարելու և դրա համար միաժամանակ հայերին մեղադրելու համար։ Հատկանշական է, որ խորհրդային սահմանների փոխադարձ ճանաչման վերջնագրային պահանջը, ընդ որում՝ ադրբեջանական զինուժի հրացանների ներքո, համընկել է Անկարայի կողմից «Ադրբեջանի և Թուրքիայի միջև դաշնակցային հարաբերությունների մասին» Շուշայի հռչակագրի հաստատման հետ, որը ստորագրվել էր դեռ 2021 թվականի հունիսի 15-ին։ Ադրբեջանում այդ փաստաթուղթն արդեն իսկ անվանել են ռազմավարական, թեև պարզ է, որ թուրքերը ձգձգել են դրա հաստատումը խորհրդարանում։ Այսինքն տեսականորեն ադրբեջանցիները չպետք է վախենան ռևանշից, քանի որ ենիչերիների հետնորդները միշտ օգնության կգան իրենց «եղբայրներին»։ Բայց եթե դիմենք սկզբնաղբյուրին, ապա պարզվում է, որ Էրդողանը դա չի խոստացել։ Հռչակագրում ասվում է. «Եթե կողմերից մեկի կարծիքով երրորդ պետության կամ պետությունների կողմից սպառնալիք կամ ագրեսիա կլինի նրա անկախության, ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության, անձեռնմխելիության կամ անվտանգության դեմ միջազգային ճանաչված սահմաններով, ապա կողմերը համատեղ խորհրդակցություններ կանցկացնեն և այդ սպառնալիքը կամ ագրեսիան վերացնելու համար նախաձեռնություններ կձեռնարկեն ՄԱԿ-ի կանոնադրության նպատակներին և սկզբունքներին համապատասխան, միմյանց կտրամադրեն անհրաժեշտ օգնություն՝ ՄԱԿ-ի կանոնադրությանը համապատասխան»:
Բայց հիմա Հայաստանն ու Թուրքիան առաջ են շարժվում հարաբերությունների կարգավորման և ընդհանուր սահմանի բացման ուղղությամբ։ Այդ ամենն, իհարկե, կտրականապես դուր չի գալիս Ալիևին, ով բազմիցս փորձել է ապացուցել իր «եղբայր» Էրդողանին, որ մինչև չլինի խստորեն Բաքվի պայմաններով խաղաղության պայմանագր՝ ավելի լավ կլինի, որ Անկարան գործ չունենա Երևանի հետ։
Կարծես թե Իլհամ Հեյդար օղլուն այնքան էլ գոհ չէ 44-օրյա պատերազմի արդյունքներից և, ավելին՝ վախենում է հայկական ռևանշից։ Անօդաչու թռչող սարքերի կիրառման էֆեկտը կարծես թե արդեն հարթվել է։ Հայերը, ըստ ամենայնի, անհրաժեշտ հետևություններ են արել 44-օրյա պատերազմից, և մինչև 2025 թվականը անկասկած կսովորեն խոցել թուրքական բայրաքթարները։ Մինչդեռ առանց անօդաչու թռչող սարքերի աջակցության, ըստ ամերիկյան կողմի, հավանական է, որ պարտվողները լինեն ադրբեջանցիները։ Մասնավորապես, ԱՄՆ-ի ռազմածովային ուժերի պաշտոնաթող ծովակալ Ջեյմս Ստավրիդիսը, որը ի դեպ, օվկիանոսից այն կողմ լայն հեղինակություն էր Ալիևի բանակի Ղարաբաղ ներխուժման նախօրեին, ասել է. « Մեր ռազմական հետախուզական տվյալները ցույց են տալիս, որ կհաղթեն հայերը, եթե գործը հասնի լուրջ բախումներին»: Ավելի ուշ նա բացատրել է իր սխալ կանխատեսումը նրանով, որ թերագնահատել է հարվածային դրոնները։
Հիմա ժամանակը աշխատում է Երևանի օգտին, ինչը չի կարող չվախեցնել Բաքվին։ Իսկ դա նշանակում է, որ նոր պատերազմի հավանականությունը կտրուկ մեծանում է՝ չնայած ռուս խաղաղապահների ներկայությանը Ղարաբաղում։ Բայց ամեն ինչ կախված է ուկրաինական ներկայիս ճգնաժամի լուծումից։ Եթե Մոսկվան հայտնվի միջազգային մեկուսացման մեջ և տոտալ պատժամիջոցների տակ, ապա Ալիևը կարող է ռիսկի դիմել՝ ի վերջո բոլորը դեմ կլինեն Ռուսաստանին։ Իհարկե, իրադարձությունների նման զարգացումն այսօր քիչ հավանական է, բայց վաղը ամեն ինչ կարող է փոխվել։ Խաղադրույքները չափազանց բարձր են:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурс...
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
