Երբ քանակը շփոթվում է որակի հետ
Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու անհրաժեշտության մասին մայիսի 20-ին խոսել էր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ ասելով, թե հասունացել է այդ իրադարձություններին առնչվող մի շարք հարցերին պատասխաններ տալու ժամանակը: Ընդ որում, վարչապետն այդ խնդրին անդրադարձել էր դատական ռեֆորմի համատեքստում ունեցած ելույթի ժամանակ, ինչը լրացուցիչ ինտրիգ է հաղորդում խնդրին։ Մայիսի 30-ին իշխանական խմբակցության 47 պատգամավորների ստորագրությամբ ստեղծվել է 2016-ի ապրիլ յան պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողով, որը բաղկացած է 11 պատգամավորից:
«Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանի գլխավորած հանձնաժողովը նախօրեին գումարել է իր անդրանիկ նիստը, ու կարծում եմ՝ դեռ վաղ է գնահատականներ տալ, թե ինչպիսի արդյունավետությամբ է աշխատելու խորհրդարանական այս ինստիտուտը։ Սկզբունքային հարցը թերևս այն է, թե մինչև ուր կհասնեն հանձնաժողվի ուսումնասիրությունները։ Գաղտնիք չէ, որ քառօրյա պատերազմի հետ կապված, այսպես կոչված, «դավադրության տեսությունը» ունի ոչ միայն ներքին, այլ նաև արտաքին ասպեկտ, ու հիմա սկզբունքային է այն հարցը, թե արդյո՞ք Ա. Քոչարյանն ու իր գործընկերները կուսումնասիրեն նաև 2016-ի պատերազմը ծնող արտաքին գործոնները, թե՞ կսահմանափակվեն միայն ներքին բաղադրիչով՝ կասկածներ ծնելով, թե քննիչ հանձնաժողովը ստեղծվել է իշխանության ներքաղաքական օրակարգ սպասարկելու նպատակով։
Սակայն հանձնաժողվի գործունեությանը, դրա բովանդակությանն անդրադառնալու բազմաթիվ առիթներ դեռ կունենամ։ Հիմա ավելի սկզբունքային է այս համատեքստում քննարկել խորհրդարանական մեծամասնության, իշխանություն-ընդդիմություն հարաբերությունների հարցը։
Քառօրյա պատերազմի հետ առնչվող հարցերի համապարփակ քննությունը կարող է արժանահավատ լինել ու ունենալ լեգիտիմություն, եթե գոյություն ունի քաղաքական ուժերի լայն կոնսենսուս։ «Իմ քայլը» խմբակցությունն ի սկզբանե անտեսել է այս կարևոր հանգամանքը՝ քննիչ հանձնաժողովի ստեղծումը նախաձեռնելով միայն իր պատգամավորների ստորագրություններով։ Իհարկե, օրենքը նման ընթացակարգը չի արգելում, սակայն տարակուսելի է, որ «Իմ քայլն» առաջնորդվում է ՀՀԿ-ի ֆորմալիստական իներցիայով՝ ըստ էության, երկրորդական համարելով խորհրդարանում ներկայացված ընդդիմադիր երկու խմբակցությունների դիրքորոշումները, նրանց ներկայությունն՝ առհասարակ։ Սա բնավ չի խոսում խորհրդարանական ժողովրդավարական մշակույթի մասին։ Մյուս կողմից՝ խորհրդարանական մեծամասնությունն իր նման վարքագծով անուղղակիորեն ուղերձ է հասցեագրում, որ իրենից դուրս բոլորին համարում է «դավադիր» կամ նրանց գործունեության մեջ նման տարրեր է տեսնում։ Սա ավելի է խորացնում կասկածները, որ ստեղծված քննիչ հանձնաժողովը դառնալու է ոչ թե պատերազմի հետ կապված հանգամանքների համապարփակ ուսումնասիրության հարթակ, այլ՝ ազդեցության գործիք, որն, ըստ քաղաքական նպատակահարմարության, իշխանություններն օգտագործելու են ընդդիմախոսների դեմ։
Ի դեպ, ուշագրավ է, որ նման անհանդուրժողականություն խորհրդարանական մեծամասնությունը ցուցաբերում է նաև մյուս հարցերում, որոնք նույնպես քաղաքական ու հանրային կոնսենսուս են պահանջում։ Վեթթինգի մասին Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց միայն մայիսի 20-ին, սակայն դրանից ընդամենը մի քանի օր անց «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը հայտարարեց, թե իրենք ունեն համապատասխան նախագիծ ու ընդդիմությունից առաջարկությունների են սպասում։ Ի՞նչ առաջարկություններ անեն «Լուսավոր Հայաստանն» ու ԲՀԿ-ն, եթե անգամ տեղյակ չեն խորհրդարանական մեծամասնության հեղինակած նախագծից, կամ՝ արդյո՞ք նպատակահարմար չէր այս կարևորագույն գործընթացի մեկնարկը տալ խորհրդարանական բոլոր ուժերի մասնակցությամբ։
Մյուս կողմից՝ տպավորություն է ստեղծվում, որ Ռոբերտ Քոչարյանի խափանման միջոցի փոփոխությունը «նվեր» էր Նիկոլ Փաշինյանի թիմի համար՝ դատական իշխանության նկատմամբ վերահսկողություն հաստատելու տեսակետից, այլապես անհասկանալի է, որ վեթթինգի մասին վարչապետի հայտարարությունից ընդամենը մի քանի օր հետո պարզվում է՝ խորհրդարանում արդեն պատրաստ է օրենքի համապատասխան նախագիծը։
Եթե խորհրդարանական մեծամասնությունն առաջնորդվելու է «մենք շատ ենք, ուրեմն՝ ճիշտ ենք» բանաձևով, ապա խորհրդարանական բանավեճերն ու դիսկսուրսն ինքնին դառնում են անիմաստ՝ ավելի ամրապնդելով Հայաստանում ձևավորված անձնիշխանությունը։
ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»
Сколько граждан РА, обучающихся за рубежом в последние годы, получили отсрочку от призыва на обязате...
Без Сюника не может быть Армении: Хачик Асрян
Своеобразное «продолжение» COP29 уже в Армении: опять продолжают лить воду на мельницу Азербайджана:...
