Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian cities Learn to save. World Savings Day with Idram Junior Another solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International Transfers IDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community Ameriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System Ucom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education CompetitionUcom has published the 2023 financial audit report The Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day Idram Announces the Launch of a Unified QR Infrastructure – Idram for AllAraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social Entrepreneurship Ucom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlement Ucom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation Program Armenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions
Lifestyle

Պայքար ծխախոտի դեմ, բայց ինչո՞ւ...

Մենք գիտենք, որ...

Ծխելու դեմ պայքարում են այն պատճառով, որ դա վնասակար է առողջությանը:

Իրականում այնքան էլ այդպես չէ:

Ի սկզբանե ծխելու դեմ պայքարել են բոլորովին այլ պատճառով: Վաղ ժամանակներում համարվում էր, որ բերանից ծուխ արձակող մարդը դիվահար է: Ծխախոտը առաջին եվրոպացիների, ավելի կոնկրետ՝ իսպանացիների ձեռքն է ընկել դեռ Քրիստաֆոր Կոլումբոսի ժամանակներում: Հնդկացիներն այն որպես նվեր տվել են մեծ ծովագնացին, սական նա չի գնահատել հնդկացիների այդ առատաձեռնությունը և նվերը ծովն է նետել:

Իրականում իսպանացիները այն ժամանակ չգիտեին, թե ինչ պետք է անել այդ չորացրած բույսի տերևների՝ ծխախոտի հետ: Հետագայում հենց իսպանացիներն են առաջին անգամ սկսել պայքարը ծխախոտի դեմ: Բանն այն է, որ նրանք նկատել են ահավոր պատկեր՝ մարդու բերանից ծուխ է դուրս գալիս: Պարզ է, որ այդ պայքարը նրա համար չէր, որ այդ մարդը քայքայում է իր առողջությունը: Իսպանացիները ընդամենը որոշեցին, որ այդ մարդը դիվահար է: Եվ ինչպես ընդունված էր այն ժամանակ, սուրբ ինկվիզիցիան այդ առաջին ծխող եվրոպացուն դատապարտեց ազատազրկման (սա դեռ թեթև պատիժ էր): Իսկ այդ եվրոպացին Կոլումբոսի արշավախմբի նավաստի Ռոդրիգո դե Խերեսն էր, և, կարելի է ասել, նա հակածխախոտային պայքարի առաջին զոհն էր: Դա եղել է 1501 թվականին: Այս դեպքից ընդամենը 30 տարի անց Եվրոպայում սկսեցին առաջանալ առաջին ծխախոտային պլանտացիաները, և այդ ամենը կատարում էին նորից իսպանացիները: Այս ամենով հանդերձ, հակածխախոտային պայքարը շարունակվում էր, իսկ ծխելը չէր դասվում, այսպես կոչված, բարի գործերի շարքին: 1575 թվականին Իսպանիայի կաթոլիկ եկեղեցին օրենքով արգելել է ծխել աղոթքի վայրերում: 1603 թվականին Անգլիայի թագավոր Յակով 1–ինը, որը մշտապես արտահայտվում էր ծխելու դեմ և այն համարում սատանայի հայտնագործություն, յուրատեսակ գիտական աշխատություն է գրում A Counterblaste to Tobacco (ըստ իմաստի, մոտավորապես «Ծխելու վնասները» գրքույկի նման մի բան): Այդ աշխատությունում թագավորը ծխելը համարում է «անաստված վայրենիների զզվելի սովորություն», իսկ ավելի կոնկրետ՝ ֆրանսիացիների և իսպանացիների սովորություն: Բանն այն է, որ այստեղ ևս խոսք չի եղել ծխելու վնասների մասին, այն ընդամենը համարվել է դիվահարություն:

1624 թվականին Հռոմի պապ Ուրբան 8– րդը ծխելու դեմ լուրջ պայքար է սկսում: Ծխելու դեպքում պատիժն այն էր, որ մարդուն հեռացնում էին եկեղեցուց: Երկու տարի անց նման որոշում է ընդունում նաև հունական ուղղափառ եկեղեցին: Ծխելու և ծխախոտ աճեցնելու արգելք է դրվում նաև Ռուսաստանում և Մերձավոր Արևելքում: Չնայած այս ամենին՝ իսպանացիները շարունակում էին ծխախոտ աճեցնել իրենց պլանտացիաներում, քանզի պարզվեց, որ դա շատ եկամտաբեր գործ է:

Միայն 1761 թվականին է անգլիացի բժիշկ Ջոն Հիլլը իրականացրել կլինիկական հետազոտություններ և հրատարակել իր առաջին աշխատանքը ծխելու վնասների մասին: Իսկական հակածխախոտային պայքարը առաջին անգամ իրականացվել է ԱՄՆ–ում 1830 թվականին: Ամենահզոր հակածխախոտային պայքարը իրականացվել է 1934 թվականին նացիստական Գերմանիայում, ընդ որում՝ դա պետական մակարդակով առաջին հակածխախոտային պայքարն էր (եթե չհաշվենք եկեղեցու պայքարը «դիվահարների» դեմ): Ներկայում ծխելու դեմ պայքար իրականացնում են բոլոր երկրները, և այդ ամենը համակարգում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը:

Համարվում է, որ ժամանակին ամենագրագետ և մասսայականացված հակածխախոտային պայքարը իրականացվել է հենց նացիստական Գերմանիայում: Ներկայիս բոլոր հակածխախոտային միջոցառումները ստեղծվել են հենց այն ժամանակ: Իհարկե, հետագայում պարզվել է, որ այս ամենը մեծ օգուտ չի տվել: Անձամբ Հիտլերը երիտասարդ տարիներին եղել է մոլի ծխող (օրական միջինը 40 գլանակ), բայց հետո այդ սովորությունը կտրուկ թողել է և հանդիսացել է հակածխախոտային պայքարի առաջամարտիկ: Նա համարում էր, որ ծխախոտը «հնդկացիների վրեժն է սպիտակամորթներից, որոնք էլ հնդկացիներին ժամանակին թունավորել էին «կրակե ջրով» (ալկոհոլով)»: