Տուգանողը կա, որակի պատասխանատուն՝ ոչ. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը նախատեսում է խստացնել ավտոմեքենաների վրա գազաբալոնների տեղադրման կարգը: «Փաստ»–ն իր նախորդ հրապարակումներում անդրադարձել է ԱԻՆ–ի նախագծին, որով մասնավորապես առաջարկվում է վերահսկողական մեխանիզմներ սահմանել՝ վարչական պատասխանատվության ենթարկելով սահմանված պահանջները խախտողներին: Օրինակ՝ վարորդները պետք է պարտադիր մեքենայի գազաբալոնի անվտանգության վկայագիր ունենան, իսկ գազալցակայանի աշխատողը պարտավոր է վարորդից պահանջել այդ փաստաթուղթը:
«Վարորդի ընկեր» ԻՀԿ համահիմնադիր Դավիթ Պեդանյանն, անդրադառնալով նախագծին, «Փաստ»–ի հետ զրույցում նախ նշեց, որ օրենսդրական դաշտում խստացման կարիք իսկապես կար:
«Խնդիրն այն է, որ Հայաստանում կան բազմաթիվ ընկերություններ, որոնք զբաղվում են գազաբալոնների տեղադրմամբ, որոնք ընդհանրապես հսկողության տակ չեն: Այսինքն՝ ով մտածում է, որ կարող է այդ գործն անել, իր համար մի անկյուն է բացում, և սկսում է նման ծառայություն մատուցել: Պայթյունների հիմնական պատճառը հենց գազաբալոնային համակարգերն են եղել, օրինակ, ինչ–որ թերացումներով են տեղադրվել, արտահոսք է եղել և այլն: Երկրորդ պատճառը մաշված բալոններն են: Դրա համար առաջին հերթին գազաբալոնային համակարգ տեղադրող ընկերություններին պետք է հսկողության դաշտ բերել: Հետո պետք է ինչ–որ մի մարմին ստեղծել, որն այդ ընկերությունների լիցենզավորմամբ կզբաղվի, կթույլատրի միայն պահանջվող նորմերին համապատասխանող ընկերություններին զբաղվել այդ գործունեությամբ: Միայն այդ ամենից հետո թող գային ու վարորդներից պահանջեին գազաբալոնի համար անհրաժեշտ անվտանգության վկայագիր ցույց տալ: Իսկ անվտանգության վկայագիր կեղծելը խնդիր չէ: Կարող են գնալ ծանոթի մոտ, թուղթ ուզել, որի համաձայն բալոնը երաշխիքային ու անվտանգ կլինի: Լուծումը, ըստ որի գազալցակայաններն առանց համապատասխան փաստաթղթի իրավունք չեն ունենալու սպասարկել, թերի է»,–իր անձնական տեսակետը հայտնեց Դ. Պեդանյանը:
Նա շեշտեց՝ փաստաթուղթը ուշ թե շուտ մարդիկ կունենան, բայց արդյո՞ք իրենց մեքենաների գազաբալոնային համակարգերն անվտանգ կլինեն. «Այսինքն՝ փոխարենը պրոցեսը հիմքից սկսեին շտկել, սկսել են ամենավերջից՝ վարորդներից, ինչը բնորոշ է մեր պետության քաղաքականությանը. մարդկանց սովորեցնում են մի վիճակի, բայց հետո սկսում են դրա համար տուգանել: Այստեղ նաև շատ մեծ կոռուպցիոն ռիսկեր կան: Օրինակ՝ այն, որ մադիկ մի քանի կոպեկով այդ թուղթը կգնեն, որից անվտանգության և մնացած հարցերը չեն լուծվի: Բացի այդ, մարդիկ օգտվում են հիմնականում նույն կայաններից, ճանաչում են լիցքավորողներին: Այդ գործունեությամբ զբաղվող ընկերություններին ձեռք չի տալու սպասարկել առանց փաստաթղթի և, բնականաբար, փորձելու են ցանկացած հնարք մտածել: Կարող են ասել, օրինակ՝ մի թուղթ ցույց տուր, քանի որ տեսախցիկը նկարահանում է: Այստեղ հարց է ծագում նաև, թե ինչպե՞ս է այդ վերահսկողությունն իրականացվելու, ինչպես են վերահսկելու՝ ով ներկայացրեց, ով՝ ոչ: Համենայն դեպս, անվտանգության հարցը կրկին ամենավերջում է մնալու»:
Դավիթ Պեդանյանը նշեց՝ տուգանելուն կողմնակից չէ, բայց այս դեպքում մարդկանց բազմիցս է զգուշացվել միայն օրիգինալ և լիցենզավորված գազաբալոններ տեղադրել:
«Պետությունը չի զբաղվել այդ հարցով, ինչը թերացում է: Մարդիկ սովորել են այդ վիճակին՝ ինչպես ցանկացել, այնպես էլ վարվել են: Բայց գազն ինքնին վտանգավոր է՝ միշտ կա պայթյունի վտանգը: Այդքանով հանդերձ վարչապետը հայտարարում է՝ «Բենզինը թանկ է, գազով քշեք»: Իր բառերով հաստատում է, որ կարելի է գազով քշել մեքենան ու դա անվտանգ է: Հիմա եթե անվտանգ է, և այդ «ալտերնատիվը» թույլատրելի է համարվում, իրենք պետք է մարդկանց ուղղորդեն ու ասեն՝ տարեք, կոնկրետ այսինչ տեղը ստուգեք: Օրինակ՝ թող ասեն, որ սուբսիդավորում են իրականացնում յուրաքանչյուր մեքենայի համար, և մեքենան ստուգելուց մարդիկ կարող են ստուգել նաև գազաբալոնային համակարգի անվտանգությունը: Պետք է թույլ տալ, որ մարդիկ շահագրգռված լինեն և ոչ թե ֆինանսական պատճառներով անվտանգության հարցը չլուծեն: Իսկ մեզ մոտ հակառակն է: Մոտավորապես նույն քաղաքականությունն է՝ այնքան կտուգանենք, մինչև հոգնենք: Իսկ վարորդների մեծ մասն անգամ տուգանվելուց հետո ոչ մի քայլ չի ձեռնարկում: Վերահսկող մարմին պետք է ստեղծվի, և անվտանգության երաշխիքները ոչ թե վարորդներից, այլ նախ այդ մարմնից պետք է պահանջեն: Եթե լիցենզավորված, անվտանգության բոլոր նորմերն անցած մեքենան հանկարծ մի օր պայթեց՝ իմանանք, որ պետական մարմին կա, որը դրա համար պատասխանատու է: Բայց հիմա տուգանող մարմինը կա, բայց ոչ ոք չի ասում, որ ինքն է պատասխանատու որակի համար»,– եզրափակեց Դավիթ Պեդանյանը:
Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում