Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Власти РА и некоторые заблудшие священнослужители должны отказаться от своих идеологии: «Паст»Очередная неудача Никола Пашиняна: «Паст»«Рубинян был тем, кто варил мне кофе»: «Паст»В Ханты-Мансийском автономном округе-Югре прошел медиатур для иностранных журналистов аккредитованных при МИД РФЕдинство против разрушения Церкви: «Паст»Артур Даниелян – бронзовый призер «Кубка Сильнейших» в МинскеКартина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документального кино в КрасноярскеГенсер: Рубен и другие армянские христианские заключённые находятся в тюрьме за защиту права народа Нагорного КарабахаBernama: в Малайзии из-за наводнений эвакуировали более 15 тыс. человекПерсидский залив окрасился цветом крови, как в библейском пророчествеС азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для АрменииUcom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами» Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с РоссиейПоведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт АмстердамНапряжная ситуация во дворе церквиВпервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в ВенесуэлеАнтикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяц"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития Путин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в миреДобро пожаловать на ID павильон: Big Christmas MarketЛиванский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту БейрутаКомиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять летЕзидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ХалитовФрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворцеТысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства ФицоЗавершено следствие по делу об убийстве трехлетнего ТигранаИсторик: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в ДубаеЕвропейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и СШАЕвразийский выбор Армении Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросТреугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»
Общество

Ծանոթ ու միարժամանակ անհայտ … ուղղաթիռ

Այսօր ուղղաթիռները դարձել են մեր աշխարհի անբաժանելի մասը։ Դրանք օգտագործվում են փոխադրումների և դժվարամատչելի վայրերում մարդկանց փրկելու, վերահսկողության և որոնողական աշխատանքների համար։ Դրանք օգտագործվում են ռազմական և քաղաքացիական նպատակներով։ Ուղղաթիռները զբաղվում են շինարարությամբ և գյուղատնտեսությամբ, նրանց հիմնական առավելություններն են ուղղահայաց թռիչքն ու վայրէջքը բարդ տեղանքում, ինչպես նաև տեղում սավառնելու հնարավորությունը։ Դրանով են նրանք տարբերվում գոյություն ունեցող բոլոր այլ տեսակի ինքնաթիռներից։

Ռոտորանավերի՝ ուղղաթիռների գաղափարը ծագել է Չինաստանում մոտ 2,5 հազար տարի առաջ: Ըստ որոշ տեղեկությունների, հենց այնտեղ է հայտնագործվել խաղալիք՝ ձողի տեսքով, որի ծայրը եղել է պտուտակով: Փայտը ոլորվել է ափերի արանքում և բաց թողնվել։

Միայն շատ դարեր անց՝ 14–րդ դարում է այդ խաղալիքը կատարելագործվել, նրան ավելացրել են ձգող կապոց: Նման ձևավորմամբ է պատկերված այն 1325 թվականի ֆլամանդական ձեռագրի վրա։ Լեոնարդո դա Վինչին է եղել նման մեքենայի առաջին նախագծողը, սարք որը օդ է բարձրանում պտուտակի օգնությամբ։ Դա կտորից պատրաստված պտուտակավոր սարք էր՝ առանց շարժիչի։ Օդաչուն պետք է ամբողջ ուժով ձգեր պտուտակի առանցքի շուրջը փաթաթված պարանն այնպես, ինչպես մանկական խաղալիքում, և ուղղահայաց մղում ստեղծեր։ Լեոնարդո դա Վինչին է նաև հորինել «ուղղաթիռ»-ի անվանումը՝ պտերոկոպտեր (հունարեն խխունջ՝ պարույր և պտերոն՝ թև): Գյուտարարներից պահանջվել է ավելի քան 200 տարի այդ տեսությունից պրակտիկա անցնելու համար:

Նման տեսակի օդային շարժման հիմնադիրներից է եղել Միխայիլ Լոմոնոսովը։ 1754 թվականին նա ստեղծել է առաջին ուղղաթիռի մոդելը։ Հաջորդ փորձն արել են ֆրանսիացիներ Լոնուան և Բենվենյուն։ Նրանք փայտի վրա դրել են երկու շեղբանի պտուտակներ, որոնք պտտվում էին հակառակ ուղղությամբ։ Ընդհանուր առմամբ, 19-րդ դարում բազմաթիվ փորձեր են արվել նախագծել պտտվող ռոտորներով սարքեր: Ուղղաթիռների զարգացման գործում մեծ ներդրում են ունեցել ֆրանսիացիները։ 1905 թվականին Լեժերն է կառուցել ուղղաթիռ, որում էլեկտրական շարժիչը պտտում էր 2 հակադարձ պտտվող պտուտակներ։ Իսկ հետո, 1907 թվականին, նրա հայրենակից Փոլ Քորնոն 20 վայրկյան թռել է օդում 24 ձիաուժ հզորությամբ երկպտուտակավոր սարքով։ Վերը նկարագրված սարքերը մշակելիս նպատակը եղել է միայն գետնից բարձրանալը: Հաջորդ քայլը եղել է որոշակի ուղղությամբ շարժվելու փորձերը։

Արդեն Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ եղել է ուղղաթիռ, որն օգտագործվել է ռազմական նպատակներով։ Ավստրիական զորքերի փոխգնդապետ Ստեֆան ֆոն Պետրոչին ստեղծել էր սարք, որը օդ էր բարձրանում 3 շարժիչի օգնությամբ։ Ճիշտ է, այդ սարքը օգտագործվել է որպես օդապարիկի այլընտրանք, քանի որ. նա միայն բարձրանում էր և մալուխով կապված էր գետնին։

30-ականներին ուղղաթիռաշինության նորարարություններն անցել է Գերմանիային։ Պրոֆեսոր Հենրիխ Ֆոկեի «FW-61» սարքը օդ է բարձրացել գրեթե 2,5 կմ, զարգացրել 123 կմ/ժ արագություն և առանց կանգ առնելու թռել 109 կմ: Դա ուղղաթիռի առաջին հուսալի կառուցվածքն է եղել։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ուղղաթիռները քիչ ենն օգտագործվել որպես ռազմական տեխնիկա, սակայն դրանց վրա աշխատանքները շարունակվել են։ Իրենց զարգացումներով, մասնավորապես, աչքի են ընկել Խորհրդային Միությունն ու ԱՄՆ-ը։

Ուղղաթիռների համաշխարհային արդյունաբերության առաջատար տեղերից մեկը ներկայումս էլ պատկանում է ԱՄՆ-ին։ Բայց ամերիկյան ուղղաթիռների պատմությունը սկսվել է ռուս կոնստրուկտոր Իգոր Սիկորսկուց։ Նա իր կարիերան սկսել է Ռուսաստանում՝ որպես ինքնաթիռների կոնստրուկտոր։ ԱՄՆ տեղափոխվելուց հետո ինժեները դարձել է Vout-Sikorsky ընկերության համասեփականատերը և սկսել ուղղաթիռների մշակումը։ 1941 թվականին ԱՄՆ-ի կառավարությունը «Սիկորսկի» ընկերությանը երկու տեղանոց ուղղաթիռ մշակելու պատվեր է  տվել։ Արդյունքում 1942 թվականին հայտնվել է VS-316A մոդելը։ 1943 թվականի օգոստոսին է այդ մոդելը կատարել իր առաջին փորձնական թռիչքը։ 1965 թվականին ԱՄՆ-ում հայտնվել է առաջին բազմաֆունկցիոնալ ուղղաթիռը, որը կարող էր լիովին կատարել տարբեր մարտական ​​առաջադրանքներ։ Դա AN-1 Huey Cobra-ն էր: Այն աչքի էր ընկնում բարելավված աերոդինամիկ ձևով, բարձր արագությամբ, հզոր զենքերով և զրահներով։ Այդ մեքենայի օգտագործման հաջողությունը Վիետնամում և Մերձավոր Արևելքում մարտական ​​գործողությունների ժամանակ հանգեցրել է ուղղաթիռների զարգացմանը: Հաջորդ 25 տարիների ընթացքում դրանց մոտ 10 մոդիֆիկացիաներ են հայտնվել:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

Oragir.live