Համաշխարհային զարգացման նոր պարադիգմ` շատ հետաքրքիր ու շատ հեռանկարային. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Մեր հյուրն է ՄԱԿ–ի կլիմայի փոփոխության շրջանակային կոնվենցիայի ազգային համակարգող Արամ Գաբրիելյանը
– Պարոն Գաբրիելյան, Դոնալդ Թրամփը հայտարարեց, որ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները դուրս է գալիս Փարիզի համաձայնագրից, դա ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ:
– Որքան էլ տարօրինակ հնչի, անգամ որոշ դրական բաներ կարող են լինել: Այն առումով, որ այժմ ձևավորվում է նոր գաղափարախոսություն:
Միաժամանակ, եթե Թրամփը այդպես հայտարարեց, չի կարելի ասել, թե Միացյալ Նահանգները դուրս եկավ համաձայնագրից: Այս պարագայում չի կարելի Թրամփին ու Միացյալ Նահանգները նույնացնել իրար հետ:
Ինչո՞ւ եմ այդպես ասում. որովհետև եթե անգամ նրանց Կոնգրեսը համաձայնվի Թրամփի հետ ու համապատասխան որոշում կայացնի, ապա միևնույն է, համաձայնագրից դուրս գալը կարող է տեղի ունենալ միայն չորս տարի հետո:
Բացի դրանից, եթե անգամ ԱՄՆ–ը պետականորեն է դուրս գալիս, ապա կա փորձ նաև նման դեպքի համար: Այս երկիրը, ի վերջո, չվավերացրեց ու չմտավ նաև Կիոտոյի արձանագրության մեջ: Սակայն նրանց բոլոր նահանգները հայտարարեցին, որ կկատարեն արձանագրության մեջ ներառված պարտավորությունները նահանգային մակարդակով: Եվ ոչ միայն կատարեցին, նույնիսկ` գերակատարեցին:
Այնպես որ, Թրամփի կամ կլիմայական այլ սկեպտիկների ազդեցությունը էկոհամակարգի վրա այնքան մեծ չէ, որքան մամուլով կամ այլ միջոցներով տարածվում է:
– Դուրս է գալիս` Թրամփը հայտարարեց, թե` չհայտարարեց, միևնույն է` Ամերկայի Միացյալ Նահանգները կրկին իր պարտավորությունները կատարելու է:
– Նախ ես ասացի, որ դեռևս չորս տարի ձգվելու է կատարման ընթացքը: Բացի դա, այստեղ մեկ այլ կարևոր հանգամանք ևս կա: Ճիշտ է, այսպես ասած, Թրամփի դրդմամբ ֆինանսական հոսքերի որոշ քանակություն կպակասի: Բայց, ի հակադրումն պետական մոտեցման, այս երկրի մասնավոր կառույցներն են նախաձեռնություններ ցուցաբերում: Ոչ պետական կառույցներից շատերն իրենց վրա են վերցնում այդ պարտականությունների կատարումը:
Ուստի դրա համար եմ ասում, որ կարելի է անգամ հեգնել Թրամփի այդ դիրքորոշումը: Որովհետև այս դեպքում արդեն ակտիվանում են ոչ պետական կառույցները: Եվ այս խողովակներով կլիմայական փոփոխությունների կանխման համար ֆինանսական հոսքերն անգամ արդեն ավելի շատ են լինում` կրկնակի ավելին քան դրանք պետք է հատկացվեին պետության կողմից:
Եվ սա հրաշալի երևույթ է, երբ ոչ պետական կառույցներն են սկսում մասնակցել գործին: Այսինքն` ժողովուրդն իր վրա է վերցնում այն: Դրանք համայնքներն են, տեղերի բնակչությունն է:
Իսկ մի քանի շաբաթ առաջ Բոննում տեղի ունեցավ Փարիզյան համաձայնագրի կոնվենցիայի բարձրագույն մարմնի նիստը, որտեղ մեծ ընթացք ստացավ համաձայնագրի ոչ կողմ, այսինքն` ոչ պետական սուբյեկտների մասնակցության խնդիրը: Անգամ նախատեսվեց վերջիններիս մասնակցության համար ստեղծել ընթացակարգ ու տարվա վերջին այն ներկայացնել հաստատման:
– Ըստ ձեզ, ո՞րն է Թրամփի շարժառիթը. պաշտպանում է իր երկրի արդյունաբերական շահե՞րը, ֆինանսական հնարավորություննե՞րն է խնայում:
– Բոլորն են այդպես մտածում, նաև` միջազգային հանրությունը: Բայց մեկ բան ակնհայտ է` մեկուսանալով, Միացյալ Նահանգներն ուզում է խոչընդոտել այսօրվա բուռն զարգացող տեխնոլոգիաների փոխանակմանը ու ընդհանրապես միջազգային համագործակցությանը: Սակայն դա չի կարող տեղի ունենալ, որովհետև տեխնոլոգիաների փոխանակումը պետության միջոցով չի լինում:
Նույն կերպ եղել է նաև Կիոտոյի արձանագրությունների շրջանակներում: Ավելին` Կիոտոյի արձանագրությունների մեջ Միացյալ Նահանգների չմտնելը հիմքեր ստեղծեց, որ ոչ պետական կառույցները գործեն: Եվ կարելի է ասել, որ հենց սրանով է դրվում համաշխարհային զարգացման նոր գաղափարախոսությունը: Փաստորեն ստեղծվել է նոր պարադիգմ` շատ հետաքրքիր ու շատ հեռանկարային: Հենց մեր երկրի` Հայաստանի 13 քաղաք ինքնուրույն, պետությունից անկախ, արդեն մի քանի տարի է հայտարարել են իրենց մասնակցության մասին` Եվրամիության կողմից նախաձեռնած «Քաղաքապետների դաշինք» համագործակցության շրջանակներում:
Իսկ սա հնարավորություն է ստեղծում, որ միանան նաև Արցախի քաղաքներն ու ոչ պետական կառույցները: Վերջին հաշվով կլիման «անցնում է» նաև Արցախի վրայով. ինչո՞ւ պետք է քաղաքական դրդապատճառներն ազդեն մի տարածքի ժողովրդի վրա, որը չունի միջազգային պետական ստատուս: Կամ կլիման ի՞նչ կապ ունի պետական ստատուսի հետ:
– Ստացվում է, որ բնապահպանական խնդիրների լուծումը կարող է օժանդակել քաղաքական հարցերի լուծմանը:
– Ոչ թե օժանդակել, այլ քաղաքական հարցերն արանքից դուրս բերել: Ես այսպես կձևակերպեի: Որովհետև այսօր քաղաքականության տակ հասկացվում են միջպետական հարաբերություններ:
Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы»
Генеральный директор компании Ucom Ральф Йрикян принял участие в ежегодном технологическом саммите S...
Экономим вместе. IDBank и Idram
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Навстречу мечте: эксклюзивное предложение фонда «Музыка во имя будущего» для музыкантов и преподават...
Университет «Евразия» объявил набор студентов
