Русский
Հայերեն English
Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Лента новостей
Молодежные организации IUSY и YES потребовали от Азербайджана освободить армянских пленныхАрмения не примет участия в саммите ОДКБ в АстанеРасплачивайтесь по Idram в Ереван Мол и выигрывайте подарки!Юные армянские гимнастки из Серпухова завоевали золото на первенстве городского округаДудукист Виталий Погосян выступит в симфоническом шоу Hans Zimmer’s UniverseПраздничный концерт в честь Дня матери от АНО «Евразия» собрал в Кремле больше 2 тысяч многодетных семейРекордный долгожитель Олимпийских игр: Хэйг ПристПокорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром «Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол ФранцииПоказом фильма «Месье Азнавур» открылся 27-й Пражский кинофестиваль французских фильмовИзделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в ВенеГенрих Мхитарян начал писать автобиографиюФонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»Министр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в АзербайджанеКто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советовОжидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюДети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBankЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПримечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст» Авантюризм кадровых движений: «Паст» Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст» Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицКак собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст» Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномАрпине Саркисян будет назначена главой МВД РАЕС направит в Грузию "политическую миссию"Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовПрограмма «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст» Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст» Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст» Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст» Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
Вся лента »
Экономика

Լեգիտիմության փակուղին. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

1995 թվականի խորհրդարանական ընտրություններից մինչ օրս տեղի ունեցած բոլոր ընտրություններն ու հանրաքվեներն ունեցել են լեգիտիմության մեծ պակաս՝ կապված տարատեսակ ընտրակեղծիքների հետ։ Սակայն միևնույն ժամանակ այս բոլոր ընտրությունների կեղծվածությունն ունեցել է ապացուցողականության պակաս և արդյունքում ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ բոլորը՝ մասնավորապես ընդդիմադիր ուժերը հայտարարել են կեղծ ընտրությունների մասին, սակայն այդ հայտարարությունները, որպես կանոն, փակուղի են տարել ընդհանուր քաղաքական դաշտի ընդդիմադիր դիսկուրսը։

Խնդիրն այն է, որ անկախ ընդդիմության հայտարարություններից Հայաստանում ձևավորվել է իշխանություն, որի սահմանած խաղի կանոններով էլ առաջնորդվել են քաղաքական ուժերը՝ շարունակելով ապօրինի իշխանության, ավազակապետության և այլ բաների մասին։ Հենց այս մոտեցումն էլ արդյունքում դարձավ կազուսային, քանի որ մասնակցել է ապօրինի իշխանության կազմակերպած որևէ միջոցառման՝ խորհրդարանական քննարկումից մինչև համապետական ընտրություններ, նշանակում է լեգիտիմացնել ստեղծված քաղաքական իրողությունները։ Նման պայմաններում հայաստանյան ընդդիմադիր ուժերը, կարծես թե, ունեին երկու ելք՝ կամ ընդունել կատարվածը որպես իրողություն, կամ պարզապես բոյկոտել ցանկացած գործընթաց՝ հրաժարվելով պատգամավորական մանդատից մինչև որևէ ուղղակի և անուղղակի շփում գործող իշխանության հետ։

Սակայն, որպես կանոն, մեր ուժերը շարունակել են խաղը որպես ընդդիմություն և միաժամանակ հայտարարել ավազակապետական համակարգի մասին։ Այս մոտեցումն ինքնին փակուղային է, քանի որ արգելքներ է սահմանում գործող իշխանությունից պահանջների համար, քանի որ եթե իշխանությանը համարում ես չընտրված, կորցնում ես նրանից պահանջելու բնական իրավունքը, եթե սահմանադրական հանրաքվեն համարում ես կեղծված՝ պետք է հրաժարվես խաղալ այդ Սահմանադրության կանոններով ցանկացած խաղ։ Հենց այստեղ է, որ սկսվում է ընդդիմության թուլացումը, քանի որ հանրային տպավորություն է ստեղծվել, որ ընդդիմադիր լինելը իշխանությանը քննադատելն է կամ, որ ավելի վատ, իշխանությանը հայհոյելը։ Իրականում, սակայն, ընդդիմությունն ընդամենը պետք է պահանջի։

Անգամ ընտրությունների վերահսկման մասին տարիներ շարունակ շրջանառվող խոսակցություններում ինչ–որ տեղ ընդդիմությունը թերացել է, քանի որ խնդիր էր դնում սեփական ուժերով վերահսկել դրանք, սակայն այդպես էլ չէր հաջողում։ Մինչդեռ պետք է կարողանալ այնպես պահանջել, որպեսզի հենց իշխանությունը շահագրգռված լինի այդ վերահսկողությամբ կամ գոնե վերահսկողության արտաքին բնորոշիչներով։

Նման իրավիճակից ծնվում է նաև հանրային անվստահությունը բուն ընդդիմության նկատմամբ, քանի որ լսելով նույն ընդդիմությունից «ապօրինի իշխանություն» եզրույթը, քաղաքացին տեսնում է ապօրինի իշխանության հետ բանակցող ընդդիմադիրի, լսելով Սահմանադրության կեղծվածության մասին, տեսնում է այդ Սահմանադրությամբ շարժվող ընդդիմադիրի։ Բնականաբար, քաղաքացին ամենաքիչը սկսում է կասկածել և՛ ընդդիմադիրին, և՛ ընդհանրապես տեղի ունեցող գործընթացներին, որոնց այդպես էլ չի ուզում որևէ մասնակցություն ունենալ։ Թերևս հենց այս մոտեցումը պետք է փոխվի իշխանության նկատմամբ, որպեսզի ապրիլի 2–ից հետո հերթական անգամ մենք չլսենք կեղծված ընտրությունների և ապօրինի իշխանության մասին և տեսնենք, որ ընդդիմությունն օգտագործում է լեգիտիմության պակաս ունեցող ընտրական գործընթացը (եթե, իհարկե, նման իրադրություն արձանագրվի) թեկուզ և պակաս լեգիտիմություն ունեցող իշխանության առաջ ավելի մեծ պահանջներ դնելու համար։

Իսկ նույն լեգիտիմության պակաս ունեցող իշխանությունն էլ ավելի շահագրգռված կլինի կատարել այդ պահանջները։ Մյուս կողմից՝ հայաստանյան իրականության մեջ հարաբերակցությանը հասնելը շատ դժվար է, քանի որ երբեմն հնարավոր չէ հասկանալ որ ընդդիմությունն է ընդդիմություն, որը՝ նախագիծ։


1995 թվականի խորհրդարանական ընտրություններից մինչ օրս տեղի ունեցած բոլոր ընտրություններն ու հանրաքվեներն ունեցել են լեգիտիմության մեծ պակաս՝ կապված տարատեսակ ընտրակեղծիքների հետ։ Սակայն միևնույն ժամանակ այս բոլոր ընտրությունների կեղծվածությունն ունեցել է ապացուցողականության պակաս և արդյունքում ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ բոլորը՝ մասնավորապես ընդդիմադիր ուժերը հայտարարել են կեղծ ընտրությունների մասին, սակայն այդ հայտարարությունները, որպես կանոն, փակուղի են տարել ընդհանուր քաղաքական դաշտի ընդդիմադիր դիսկուրսը։

Խնդիրն այն է, որ անկախ ընդդիմության հայտարարություններից Հայաստանում ձևավորվել է իշխանություն, որի սահմանած խաղի կանոններով էլ առաջնորդվել են քաղաքական ուժերը՝ շարունակելով ապօրինի իշխանության, ավազակապետության և այլ բաների մասին։ Հենց այս մոտեցումն էլ արդյունքում դարձավ կազուսային, քանի որ մասնակցել է ապօրինի իշխանության կազմակերպած որևէ միջոցառման՝ խորհրդարանական քննարկումից մինչև համապետական ընտրություններ, նշանակում է լեգիտիմացնել ստեղծված քաղաքական իրողությունները։ Նման պայմաններում հայաստանյան ընդդիմադիր ուժերը, կարծես թե, ունեին երկու ելք՝ կամ ընդունել կատարվածը որպես իրողություն, կամ պարզապես բոյկոտել ցանկացած գործընթաց՝ հրաժարվելով պատգամավորական մանդատից մինչև որևէ ուղղակի և անուղղակի շփում գործող իշխանության հետ։

Սակայն, որպես կանոն, մեր ուժերը շարունակել են խաղը որպես ընդդիմություն և միաժամանակ հայտարարել ավազակապետական համակարգի մասին։ Այս մոտեցումն ինքնին փակուղային է, քանի որ արգելքներ է սահմանում գործող իշխանությունից պահանջների համար, քանի որ եթե իշխանությանը համարում ես չընտրված, կորցնում ես նրանից պահանջելու բնական իրավունքը, եթե սահմանադրական հանրաքվեն համարում ես կեղծված՝ պետք է հրաժարվես խաղալ այդ Սահմանադրության կանոններով ցանկացած խաղ։ Հենց այստեղ է, որ սկսվում է ընդդիմության թուլացումը, քանի որ հանրային տպավորություն է ստեղծվել, որ ընդդիմադիր լինելը իշխանությանը քննադատելն է կամ, որ ավելի վատ, իշխանությանը հայհոյելը։ Իրականում, սակայն, ընդդիմությունն ընդամենը պետք է պահանջի։

Անգամ ընտրությունների վերահսկման մասին տարիներ շարունակ շրջանառվող խոսակցություններում ինչ–որ տեղ ընդդիմությունը թերացել է, քանի որ խնդիր էր դնում սեփական ուժերով վերահսկել դրանք, սակայն այդպես էլ չէր հաջողում։ Մինչդեռ պետք է կարողանալ այնպես պահանջել, որպեսզի հենց իշխանությունը շահագրգռված լինի այդ վերահսկողությամբ կամ գոնե վերահսկողության արտաքին բնորոշիչներով։

Նման իրավիճակից ծնվում է նաև հանրային անվստահությունը բուն ընդդիմության նկատմամբ, քանի որ լսելով նույն ընդդիմությունից «ապօրինի իշխանություն» եզրույթը, քաղաքացին տեսնում է ապօրինի իշխանության հետ բանակցող ընդդիմադիրի, լսելով Սահմանադրության կեղծվածության մասին, տեսնում է այդ Սահմանադրությամբ շարժվող ընդդիմադիրի։ Բնականաբար, քաղաքացին ամենաքիչը սկսում է կասկածել և՛ ընդդիմադիրին, և՛ ընդհանրապես տեղի ունեցող գործընթացներին, որոնց այդպես էլ չի ուզում որևէ մասնակցություն ունենալ։ Թերևս հենց այս մոտեցումը պետք է փոխվի իշխանության նկատմամբ, որպեսզի ապրիլի 2–ից հետո հերթական անգամ մենք չլսենք կեղծված ընտրությունների և ապօրինի իշխանության մասին և տեսնենք, որ ընդդիմությունն օգտագործում է լեգիտիմության պակաս ունեցող ընտրական գործընթացը (եթե, իհարկե, նման իրադրություն արձանագրվի) թեկուզ և պակաս լեգիտիմություն ունեցող իշխանության առաջ ավելի մեծ պահանջներ դնելու համար։

Իսկ նույն լեգիտիմության պակաս ունեցող իշխանությունն էլ ավելի շահագրգռված կլինի կատարել այդ պահանջները։ Մյուս կողմից՝ հայաստանյան իրականության մեջ հարաբերակցությանը հասնելը շատ դժվար է, քանի որ երբեմն հնարավոր չէ հասկանալ որ ընդդիմությունն է ընդդիմություն, որը՝ նախագիծ։

Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում:

 

Тренд

Վերջին շաբաթվա
ամենաթեժ
իրադարձությունները Թոփ 10
ամենաընթերցված
լուրերը

 Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»

1

 Программа «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024

2

 Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»

3

 Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»

4

 Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов

5

 Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА

6

 Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита

7

 Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»

8

 Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах

9

 Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст»

10
Спорт
Юные армянские гимнастки из Серпухова завоевали золото на первенстве городского округа Генрих Мхитарян начал писать автобиографию Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою ЧЕ: Результаты армянских шахматистов «Плимут» потерпел разгромное поражение в дебютном матче Уэйна Руни
Политика
Армения не примет участия в саммите ОДКБ в Астане «Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол Франции Министр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в Азербайджане
Общество
Расплачивайтесь по Idram в Ереван Мол и выигрывайте подарки! Дудукист Виталий Погосян выступит в симфоническом шоу Hans Zimmer’s Universe Праздничный концерт в честь Дня матери от АНО «Евразия» собрал в Кремле больше 2 тысяч многодетных семей
Экономика
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
Культура
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром Изделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в Вене Фонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»
Мир
Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Регион
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». Министр обороны Израиля заявил о готовности к «любому сценарию» в отношениях с Ираном ВСУ используют мирных жителей в качестве «живого щита».
Право
В Ереване подвергнуты приводу 196 участников акций неповиновения СК: Водитель въехавшего в толпу на площади Республики «Камаза» был нетрезв и не подчинился полицейским В связи с инцидентом в Цицернакаберд арестован один человек
Досуг
Ураган «Эрнесто» обрушился на Бермудские острова: возможны наводнения Жуткое ДТП в Ереване: автомобиль врезался в подъемный кран, погиб водитель На Землю обрушилась мощная магнитная буря
Фото
В Армавирской области Армении открылся Центр культурного развития молодежи «Новые цвета» (фото) Миллионерши Кайли и Кендалл Дженнер встали за барную стойку в Лас-Вегасе Состоялась помолвка старшего сына Бюзанда Аветисяна и дочери Ашота Ордуханяна (фото)
Опрос