Մարտավարական նահա՞նջ, թե՞ կառուցողականության ձգտում. ինչո՞ւ Փաշինյանը որոշեց քանդել բարիկադները
Վերջին օրերին իշխանության առաջին դեմքերի, այդ թվում՝ Նիկոլ Փաշինյանի շուրթերից հաճախ են հնչում բարիկադները քանդելու մասին հայտարարություններ: Այդ հայտարարությունների առիթ հանդիսացավ մի կողմից Հունան Պողոսյանի նշանակումը Սյունիքի մարզպետ, մյուս կողմից՝ սպասվող խորհրդարանական ընտրություններում իշխող ուժի հնարավոր ցուցակն ու դրա բովանդակությունը: Ակնհայտ է, որ վերջին օրերին իշխանության ներկայացուցիչների հռետորաբանությունը մեղմացել է: Այդ մեղմացված, ակնհայտորեն փոխված ոճը առկա էր նաև Փաշինյանի հրաժարականի տեքստում, որտեղ նա հայտարարեց, որ Հայաստանում թշնամիներ չունի:
Բնականաբար, լավ է, որ իշխանություններն այսպիսի ռիթմ են հաղորդում քաղաքական հռետորաբանությանը, հետևաբար նաև քաղաքական իրադարձություններին: Լավն այս դեպքում ինքնանպատակ ձևակերպում չէ, լավ՝ որպես գնահատական, որ իշխանությունն ու քաղաքական մյուս ուժերը կարողացան բավական անցնցում դուրս գալ հոկտեմբերի 2–ին ու դրանից առաջ նշմարվող ներքաղաքական բախումներ ենթադրող տրամաբանությունից: Սակայն գնահատելուց բացի ավելի էական է հասկանալ, թե, ի վերջո, ինչը դրդեց իշխանություններին առաջի դեմքի մակարդակով կտրուկ փոխել հռետորաբանությունը, հատկապես քարոզարշավից առաջ, երբ սովորաբար հռետորաբանությունը սրվում է, ոչ թե մեղմանում:
Հունան Պողոսյանի մարզպետ նշանակվելու կապակցությամբ շատ խոսվեց կադրային քաղաքականության մասին: Ակնհայտ է, որ կադրային քաղաքականությունը Փաշինյանի իշխանության ամենացավոտ կետերից մեկն է: Բարիկադներ քանդելն ու դրանով հակառակ ճամբարում գտնվողներից շատերի միջոցով կադրային բացերը լրացնելը կարելի է դիտարկել պատճառներից մեկը, թե ինչու է իշխանությունը փոխել իր հայտարարությունների ոճն ու բովանդակությունը: Նախորդ համարում արդեն խոսել ենք այն մասին, որ ինչքան էլ հնչեն գեղեցիկ խոսքեր նոր կադրեր պատրաստելու կամ վերջիններիս սփյուռքից բերելու մասին, կան բազմաթիվ խնդիրներ այստեղ և այդ խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ կադրերը մեկ–երկու ամսում չեն ստեղծվում, հետևաբար պետք է օգտագործել եղած ռեսուրսը:
Մյուս կողմից, իհարկե, բացառապես կադրային քաղաքականությամբ հնարավոր չէ բացատրել հռետորաբանության այսպիսի փոփոխությունը: Ակնհայտ է, որ խնդիրն ունի նաև մարտավարական կողմ: Իհարկե առաջին հայացքից Փաշինյանը այլևս որևէ խնդիր չունի իշխանությունն ամբողջականացնելու, ապագա խորհրդարանում մեծմասնություն վերցնելու և ըստ այդմ իր ցանկությամբ ու որոշմամբ կառավարություն ձևավորելու հարցում:
Բայց ինչքան էլ ընտրությունն ու այդ ընտրություններում Փաշինյանի ու նրա ղեկավարած ուժի հաղթանակը երաշխավորեն հեղափոխության հերթական փուլի հաջողությունն ու դրա քաղաքական կապիտալիզացիան, կա մի խնդիր, որը ընտրություններով չի լուծվում: Խոսքը հին համակարգի, այդ համակարգը ներկայացնող մարդկանց ու խմբերի, նրանց ունեցած ռեսուրսների և դրանց հնարավոր ազդեցության մասին է: Պարզ է, իհարկե, որ հին համակարգը չկա ֆորմալ առումով, չկան այդ համակարգի խաղի կանոնները: Բայց հին համակարգի բովանդակությունը կա, մարդիկ, խմբերը, նրանց ունեցած կապիտալը կա: Եվ անկախ այն հանգամանքից, որ ֆորմալ առումով որևէ խումբ, որևէ կուսակցություն, որ մաս է կազմել հին համակարգին, այժմ չունի իշխանություն վերցնելու որևէ լծակ, այդ մարդիկ ու խմբերը շարունակում են ապրել ու լինել Հայաստանում: Հետևաբար Փաշինյանն ու իշխանությունը ինչ–որ կերպ պետք է հարաբերվեն վերջիններիս հետ:
Եվ եթե, ասենք, օլիգարխներ անվանվող խավի դեպքում այդ նոր հարաբերությունների ձևաչափը քիչ թե շատ պարզ է, ապա հին համակարգի քաղաքական թևի հետ հարաբերվելու նոր ձևաչափ ակնհայտորեն առայժմ չկա: Չենք բացառում, որ հակաբարիկադային հռետորաբանություն ներմուծելով՝ Փաշինյանը փորձ է անում, այսպես ասած, նվազեցնել դիմադրության հնարավոր ռիսկերը իր դեմ, որոնք գուցչեն արտահայտվի առաջիկա ընտրություններում, բայց կարող են արտահայտվել հետո, երբ հին համակարգի ողջ մնացած մասնիկները հանկարծ իրենց լուսանցքից դուրս զգան ու սկսեն այդ հիմքով մոբիլիզացվել:
Ամեն դեպքում, ակնհայտ է մի բան, որ անկախ հեղափոխության ու այդ հեղափոխոթյան առանցք հանդիսացող ուժի հանդեպ եղած հասարակական ահռելի համակրանքից, վերջիններիս՝ մեծամասնություն լինելու անժխտելի իրողությունից, քաղաքական համակարգը միայնակ զբաղեցնել անհնար է: Պետք են այլ ուժեր, առավել ևս, երբ հայտարարվում է նոր խաղի կանոնների մասին, պետք են ուժեր, որոնց հետ հնարավոր կլինի աշխատել իշխանություն–ընդդիմություն ֆորմատով: Հակաբարիկադային հռետորաբանությունը, եթե իհարկե այն կարճաժամկետ մանևրում չէ ու միտված է դառնալ քաղաքական տրամաբանություն, այս իմաստով հիմքեր է ստեղծում կառուցողական ու առողջ դաշտի ստեղծման համար: Չի բացառվում, իհարկե, որ խաղարկվում է հին համակարգի «գլխի տակ փափուկ բարձ» դնելու սցենար, ըստ որի, կստեղծվի «պուպուշ» քաղաքական դաշտ, որտեղ բոլորը գոհ կլինեն, իշխանությանը որևէ մեկը չի քննադատի և մենք կվերադառնանք «հին ու բարի» «թողեք աշխատենք» տրամաբանությանը: Բայց սա վատագույն և ամենառիսկային սցենարն է, որը, հուսանք, որպես վատագույն վարկած էլ կմնա:
հեղինակ՝ Լևոն Մարգարյան
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»
Сколько граждан РА, обучающихся за рубежом в последние годы, получили отсрочку от призыва на обязате...
Без Сюника не может быть Армении: Хачик Асрян
Своеобразное «продолжение» COP29 уже в Армении: опять продолжают лить воду на мельницу Азербайджана:...
