Համաժողովրդակա՞ն, թե՞ հերթական ընտրություններ. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Երևանի ավագանու ընտրություններում «Իմ քայլը» դաշինքը անվերապահ հաղթանակ տարավ, այսինքն՝ այնպիսի հաղթանակ, որի մասին խոսում էր Փաշինյանը քարոզարշավի ընթացքում: Իշխանությունների համար այս ցուցանիշը, բնականաբար, հուսադրող և մոտիվացնող է լինելու առաջիկա քաղաքական գործընթացներում: Փաշինյանն արդեն իսկ հայտարարել է, որ Երևան գալուն պես սկսելու է բանակցություններ ԱԺ–ն ցրելու մասին:
Ինչպես սովորաբար, այնպես էլ հիմա առավել քննարկվում է ընտրություններում ուժերի հավաքած ձայների համամասնությունը: Սա նորմալ և ընդունված մոտեցում է:
Սակայն ուշադրության է արժանի նաև ընտրողների մասնակցության ցուցանիշը: Անցյալ տարի տեղի ունեցած Երևանի ավագանու ընտրությունների ցուցանիշի համեմատ, այս տարի մասնակցությունն աճել է 3 տոկոսով: Ընդհանուր մասնակցության տոկոսը՝ 43 տոկոս: Թե ներհայաստանյան, թե միջազգային ընտրությունների մասնակցության միջին չափանիշներով սա բավականին նորմալ թիվ է: Ըստ էության, եթե փաստենք, որ Երևանում ընտրելու իրավունք ունեցողների ինչ– որ մաս երկրում չէ, ապա իրական ընտրելու հնարավորություն ունեցողների թվի համեմատ մասնակցության տոկոսն ավելանում է:
Խնդիրը, սակայն, այլ տեղ է: Ի սկզբանե այս ընտրությունները հայտարարվել էին որպես վստահության հանրաքվե, հեղափոխությունը կապիտալիզացնելու ընտրություններ: Քարոզարշավն անցնում էր հեղափոխության տրամաբանության մեջ, Փաշինյանի ակտիվ մասնակցությամբ, սևերի ու սպիտակների բաժանումներով, ասֆալտին պառկեցնելու և պատերին տալու մասին կոչերով: Այսինքն՝ իշխանությունը հեղափոխական ողջ գործիքակազմը դրել էր ի նպաստ ավագանու ընտրությունների: Հենց այս կոնտեքստում է, որ մասնակցության ցուցանիշները կարող են ցածր թվալ:
Այսինքն՝ ինքնին ցածր չլինելով, սակայն սահմանված սպասելիքների շեմին չհասնելով է, որ կարող ենք խոսել ցածր մասնակցության թվերի մասին: Բնականաբար, իշխանության հակառակ ճամբարում այս ցուցանիշն անմիջապես վերածվեց կազմակերպված տեղեկատվական գրոհի, որի հիմքում կեղծ թեզն է առ այն, որ երևանցիները, չմասնակցելով, դեմ քվեարկեցին Նիկոլ Փաշինյանին և «Իմ քայլը» դաշինքին: Այս մոտեցումը կեղծ է թե՛ դասագրքային իմաստով, թե՛ հայաստանյան իրականությունը հաշվի առնելով: Իրականությունն այն է, որ բավական ակտիվ ընտրողների շերտի կողքին Հայաստանում շարունակում է ապրել բավականին պասիվ մի շերտ, որն ընտրություններին մասնակցելու անհրաժեշտություն չի տեսնում տարբեր պատճառներով:
Այստեղ է, որ ցածր մասնակցության թվերը մտահոգիչ են դառնում, որովհետև համաժողովրդական ցանկացած շարժման արդյունավետությունը զգացվում է նախ լայն զանգվածների՝ քաղաքական կյանքին հնարավորինս շատ ներգրավվածությամբ: Այս իմաստով, ակնհայտ է, որ իշխանություններն անելիքներ ունեն՝ հնարավորինս շատ մարդկանց դարձնել մասնակցային քաղաքականության մաս: Անելիքներ ունեն, բնականաբար, նաև ոչ իշխանական ուժերը:
Պատճառներից մեկը, որ մասնակցության թիվը եթե ոչ ցածր, ապա առնվազն բարձր չէ, այն է, որ ինքը՝ Փաշինյանը, քանիցս երկրի թիվ մեկ քաղաքական հարթակ է հռչակել հրապարակը՝ կամա թե ակամա նվազեցնելով որոշումների կայացման այլ հարթակները՝ մասնավորապես ընտրության ինստիտուտի դերակատարությունը: Վստահաբար կարող ենք պնդել, որ Փաշինյանի և հեղափոխության համակիրների մոտ հանրահավաքն ու հանրահավաքին մասնակցելն ավելի արժեքավոր գործողություն են դիտվում, քան ընտրությունն ու դրան մասնակցելը: Սա ևս խնդիր է, որն ապագայում, քաղաքական գործընթացների առավել խաղաղ հուն տեղափոխվելուց հետո թակելու է բոլորիս դուռը: Ընտրությունների ինստիտուտը ազատ և թափանցիկ դարձնելուն զուգահեռ կենսական է դրանք իսկապես ազդեցիկ և բովանդակային դարձնելը:
Ցավոք, այսօր Հայաստանում քաղաքական քննարկումները ընթանում են այնպիսի տրամաբանությամբ, որի դեպքում արագ փակուղին անխուսափելի է: Մասնակցության ոչ բարձր թվերի հետ կապված տեղի ունեցավ նույնը: Իշխանության մրցակիցները որսացին այդ թվերն ու դրանց մակերեսային մեկնաբանությունների վրա սկսեցին կառուցել քարոզչական գրոհ, իշխանությունն էլ սկսեց ժխտել մասնակցության ցածր թվերը ու հայտարարել, թե աննախադեպ մեծ մասնակցություն կա: Այս փակուղուց պետք է դուրս գալ ու իրավիճակը գնահատել իրատեսորեն՝ հաշվի առնելով թե՛ ռիսկերը, թե՛ դրական կողմերը: Պարտադիր չէ, որ ռիսկերը լինեն անպայմանորեն կործանարար կամ մահաբեր, որպեսզի դրանք հաշվի առնվեն: Հենց այս տրամաբանությամբ է պետք նայել մասնակցության թվերին և աշխատել հասարակության հնարավորինս լայն շերտերին քաղաքական պրոցեսներին մասնակից դարձնելու ուղղությամբ, այլապես դրանով կարող են զբաղվել ուրիշները:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»
Сколько граждан РА, обучающихся за рубежом в последние годы, получили отсрочку от призыва на обязате...
Без Сюника не может быть Армении: Хачик Асрян
Своеобразное «продолжение» COP29 уже в Армении: опять продолжают лить воду на мельницу Азербайджана:...
