Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Shop at Yerevan Mall and pay with Idram for a chance to win gifts Unibank to Issue Subordinated Bonds for the First Time in Armenia How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping TipsIDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.Ucom’s 5G network launched in 11 new cities UPay has joined Idram's Open QR infrastructureA Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBankThe Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian cities Learn to save. World Savings Day with Idram Junior Another solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International Transfers IDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community Ameriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System Ucom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education CompetitionUcom has published the 2023 financial audit report
Economy

Գազի գնի շուրջ ստեղծված միֆերը հօդս են ցնդում

Գազի գնի թեմայի նկատմամբ մեր հանրությունը շատ զգայուն է։ Պատճառն այն է, որ այն ինչպես բազմակի թելերով կապված է տնտեսական գործունեության տարբեր ճյուղերի գործունեության, այնպես էլ մեծ ազդեցություն ունի մեր երկրի սոցիալ-տնտեսական միջավայրի վրա։ Եվ պատահական չէ, որ գազի գնի յուրաքանչյուր վերանայման հայտ հանրության շրջանում ակտիվ քննարկումների առիթ է դառնում։

Սակայն շատ հաճախ այդ քննարկումների դաշտ են ներմուծվում մանիպուլյատիվ տեղեկատվություն կամ միֆեր հանրությանը մոլորեցնելու և իրականությունն այլ կերպ ներկայացնելու համար։
Թե ինչո՞ւ է այդպես արվում, դա այլ հարց է, բայց հարկ է նշել, որ տարիներ շարունակ «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ն ոչ միայն մեր երկրի խոշորագույն գործատուներից մեկն է, որը եղել է ՀՀ տնտեսության մեջ՝ մասնավորապես էներգետիկ ոլորտում խոշորագույն ներդրողներից և այդ պատճառով է, որ այս հսկա էներգետիկ ընկերությանը պարբերաբար մենք տեսնում ենք հարկատուների առաջին տասնյակում։
Պետք է նկատի ունենանք նաև, որ էներգետիկ ոլորտում ներդրումների արդյունքում է, որ Հայաստանն ունի գազաֆիկացման շատ բարձր մակարդակ։ ՀՀ-ում գազիֆիկացման աշխատանքների վրա ներդրվել է շուրջ 285 մլն դոլար, որի արդյունքում ՀՀ շրջանների գազիֆիկացման մակարդակը հասցվել է մոտ 91 տոկոսի: Իսկ ստորգետնյա պահեստարանի կարողության ավելացմանն ուղղվել է մոտ 12 մլն դոլար:
Այսպիսի փաստերի մասին շատերը տեղյակ չեն, սակայն հանրության շրջանում լայն արձագանք է գտնում այն թեման, թե ինչո՞ւ է ներկայումս Եվրոպայի համար գազի գինն անհամեմատ ավելի ցածր, քան Հայաստանի համար: Այս հարցին ամբողջական պատասխան տալու համար պետք է հաշվի առնենք, որ Եվրոպայում գոյություն ունի գազի երկու հիմնական գին` երկարաժամկետ պայմանագրային գին և մեկանգամյա գործարքի գին։
Երկարաժամկետ գործարքի գինը շաղկապված է նավթի միջազգային գների հետ, որոշակի ժամանակային տարբերությամբ, իսկ մեկանգամյա գինը որոշվում է՝ կախված շուկայում այդ պահին առկա առաջարկ/պահանջարկ իրավիճակից:
Սակայն Հայաստանը տարածաշրջանի որոշ երկրների պես առավել նախընտրելի համարեց գազի գնի շուրջ կնքել երկարաժամկետ պայմանագիր և այն չկապել նավթի գնի հետ։ Թերևս այն պայմանավորված էր նրանով, որ Հայաստանը փորձեց կայուն և կանխատեսելի գնով գազը գնել և այն կախման մեջ չդնել նավթի գնից, որը շատ անկայուն է և ժամանակի ընթացքում կախված աշխարհում տարբեր քաղաքական և տնտեսական զարգացումներից՝ կարող է մեծ տատանումներ ունենալ՝ մեկ բացասական ազդեցություն բերելով իր հետ, մեկ՝ դրական։
Սակայն անցած տարիների փորձը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի այդ որոշումը եղել է առավել քան արդյունավետ։ Դրա արդյունքում է, որ Հայաստանը տարիներ շարունակ ցածր գնով է գնել կապույտ վառելիքը, չեն եղել գնի կտրուկ տատանումներ, ինչն իր դրական ազդեցությունն է ունեցել Հայաստանի տնտեսական կայուն զարգացման վրա։
Իսկ անդրադառնալով նաև այն տարածված պնդմանը, որ Հայաստանին մատարակարարված գազի գինն ավելի թանկ է, քան ՌԴ-ի կողմից այլ գործընկեր երկրներին (Օրինակ՝ Մոլդովա, Բելառուս, Ուկրաինա) մատակարարվող գազը, պետք է նշենք, որ այս պնդումը ևս դասվում է միֆերի շարքին, քանի որ եթե համեմատենք տարիների ընթացքում Հայաստանին մատակարարված գազի գինը այլ երկրներին համար նախատեսված գնի հետ, ապա կտեսնենք, որ Հայաստանը գնային առումով ավելի բարվոք վիճակում է եղել։
Եվ այս թեմայի հետ է կապված նաև այն հարցը, թե ինչո՞ւ Հայաստանն Իրանից գազ չի գնում։ Ճիշտ է՝ գազի հսկայական պաշարներ ունեցող Իրանը գտնվում է մեր անմիջական հարևանությամբ, բայց գազատարի գործունեության ողջ ընթացքում Իրանը Հայաստանին ավելի թանկ գնով է գազ առաջարկում, քան Ռուսաստանը, դրա համար էլ Հայաստանի համար իրանական գազը գնային առումով ձեռնտու չէ։ Եվ պատահական չէ, որ նույնիսկ ՀՀ էներգետիկ ոլորտի պատասխանատու պաշտոնյաներն են ժամանակ առ ժամանակ խոստովանել, որ իրանական կողմից չի եղել տնտեսապես էժան առաջարկ։
Սակայն ներկայացված փաստերը չեն խանգարում, որպեսզի ներկայիս իշխանական որոշ շրջանակներ, որոնք իրենց Հռոմի պապից ավելի կաթոլիկ են համարում, շահարկեն դեռևս Սերժ Սարգսյանի օրոք՝ 2013 թ․-ին հայկական և ռուսական կողմերի միջև ստորագրված 2 պայմանագրերի հարցը, որոնցից մեկը վերաբերում էր Հայաստանի կողմից ձեռք բերվող ռուսական գազի գնի ձևավորման կարգին, իսկ մյուսը՝ «Հայռուսգազարդ» ՓԲԸ-ի բաժնետոմսերի առուվաճառքին և հետագա գործունեության պայմաններին։
Եթե ներկայիս իշխանությունները չեն կարողանում ավելի լավ պայմաններով գազի գնի հարցում համաձայնություն ձեռք բերել, ապա ավելի լավ է, որ այդ շրջանակներն ընդհանրապես լռեն։

Հեղինակ՝ Արտակ Գալստյան