Ահազանգ կառավարությանը. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
ՀՀ կառավարության դեկտեմբերի 22–ի N 1339 –Ն որոշման համաձայն, և ղեկավարվելով «Տեխնիկական կանոնակարգման մասին» ՀՀ օրենքի 7–րդ հոդվածի 2.1–ին մասով, սահմանվել է, թե երրորդ երկրից ԵԱՏՄ տարածք ներմուծվող ապրանքներն այսուհետ ինչ ընթացակարգով պետք է գրանցվեն ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում և ապա ներկրվեն տվյալ երկիր:
Ի դեպ, նույն ընթացակարգի համաձայն, եթե ԵԱՏՄ անդամ երկրների համապատասխան պետական լիազոր մարմիններն իրենք են հանդիսանում տվյալ ապրանքի ներկրման նախաձեռնող երկիրը, ապա իրենք պետք է դիմեն ԵԱՏՄ միասնական ռեեստր, ներկայացնեն ռեեստրում գրանցված լաբորատորիաներից որևէ մեկի կողմից տրված որակի սերտիֆիկատ, որից հետո ներկրման ենթակա ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում գրանցելու իրավունք ստանան տվյալ ապրանքը ներկրելու համար: Նոր ընթացակարգի համաձայն, դրանից հետո է միայն հնարավոր դառնում այս կամ այն ապրանքը ռեեստրում գրանցելու հարցը «կազմակերպելը» և երրորդ երկրից ապրանք ներմուծելը:
Որպես այս ընթացակարգի կազմակերպիչ, կառավարության որոշմամբ, պարենային ապրանքների մասով, լիազոր մարմին է նշանակվել ՍԱՊԾ–ն, իսկ ոչ պարենային ապրանքների մասով՝ Շուկայի վերահսկողության պետական տեսչությունը:
Կարճ ասած, առաջին հերթին պետք է որ ԵԱՏՄ անդամ երկիրն ունենա միասնական ռեեստրում գրանցված լաբորատորիաներ, որը Հայաստանն ունի, այդ կառույցի կողմից տրամադրվող տեղեկանք, որը և պետք է հիմք հանդիսանա, որպեսզի ներկրվող ապրանքի որակական հատկանիշները բավարարելու դեպքում այն գրանցվի ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում և թույլատրվի երրորդ երկրից ապրանք ներկրել ԵՏՄ անդամ որևէ երկիր:
Բայց ինչպես կառավարության շատ որոշումներ, այնպես էլ այս մեկը, ընդունվել է ու մնացել է թղթի վրա, դրանից բխող հարցերն էլ օդում կախված, իսկ խանութներում երրորդ երկրներից ներկրված ապրանքներն էլ՝ չգրանցված ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում:
Ավելի վաղ «Փաստն» անդրադարձել էր նշված օրենքի խախտումով Լեհաստանից Հայաստան ներկրված մանկական կերի փաստին: Եվ քանի որ այդ ապրանքը ներկրվում է երրորդ երկրի կողմից, ուստիև պետք է որ գրանցված լիներ միասնական ռեեստրում, որի ապացույցներն այդպես էլ ոչ ներկրող կազմակերպությունը, ոչ էլ ՍԱՊԾ–ն չներկայացրեց: Դրա փոխարեն, ներկրող ընկերությունն ու ՍԱՊԾ–ն սկսեցին մոլորեցնող ու լղոզված պատասխաններով շեղել սպառողներին հիմնական հարցադրումից:
Հարցի մասին գրավոր և ամբողջական պատասխան ստանալու համար «Փաստը» ստիպված գրավոր դիմեց ՍԱՊԾ պետ Իշխան Կարապետյանին, սակայն կրկին ստացանք մեր հարցադրումների հետ որևէ աղերս չունեցող պատասխան, որը թե՛ կառավարության ղեկավարի, թե՛ պատկան մարմինների համար պետք է որ հետաքրքրական լինի:
Առանց մեկնաբանությունների ներկայացնում ենք Լեհաստանից Հայաստան ներկրված մանկական կերի մասին «Փաստի» հարցադրումները և հարցերի մասին ՍԱՊԾ–ի պատասխանը:
«Փաստի հարցերը, որն ուղարկվել էր հունիսի 28–ին.
«ՀՀ կառավարության 2016 թ–ի դեկտեմբերի 22–ի N 1339 – Ն որոշման համաձայն ընկերությունների կողմից երրորդ երկրներից պարենային ապրանքների ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում գրանցումը հանձնարարվել է Սննդամթերքի անվտանգության պետական տեսչությանը:
Խնդրում ենք պատասխանեք հետևյալ հարցերին՝
• Արդեն 6 ամիս է ՀՀ կառավարության որոշումը գործում է և այս ընթացքում քանի տնտեսվարող է դիմել ՍԱՊԾ–ին իր կողմից ներմուծվող սննդամթերքը ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում գրանցելու համար:
• Ինչ ընթացակարգ և ծախսեր է այն ենթադրում և ինչպես է կազմակերպվում այդ որոշման իրացման հանրայնացումը:
• «Փաստ» օրաթերթը հունիսի 20–ի համարում անդրադարձել էր «Սլավ Գրուպ» ընկերության կողմից ներմուծվող «Նուտրիցիա Նուտրիլոն Պրոնուտրա Պլյուս» մանկական կերին, սակայն ՍԱՊԾ մամուլի քարտուղարը լրագրողներին տրամադրեց ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրի «Օպոլե» բառով որոնման արդյունքները: Այդ նյութերում մեզ այդպես էլ չհաջողվեց գտնել նշված մանկական կերի ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում գրանցված լինելը փաստող որևէ տեղեկություն: Խնդրում ենք մեզ տրամադրել դեղատներում վաճառվող նշված կերը ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում գրանցված լինելու փաստը հավաստող լինքը, ոչ թե «Օպոլե» կամ «Նուտրիցիա» բառերով լինքերը, որոնք որևէ աղերս չունեն մեր նշած ապրանքների հետ:
Նշված հարցերին ի պատասխան, ՍԱՊԾ–ն ուղարկել է հետևյալը՝
«Ձեր կողմից ՀՀ ԳՆ սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայություն ներկայացված հարցման վերաբերյալ հայտնում ենք, որ 2017 թվականի մարտի 22–ին «Սլավ գրուպ» ՍՊ ընկերության կողմից Լեհաստանի Հանրապետությունից Հայաստանի Հանրապետություն է ներկրվել մանկական սնունդ Nutrilon 1–3763,2 կգ, Nutrilon 2– 3225,6 կգ և Nutrilon 3– 2198,4 կգ, ընդամենը 9187,2 կգ:
«Սլավ գրուպ» ՍՊ ընկերությունը հիմնավորումներ է ներկայացրել, որ Нутрилон 1 (Пронула +) և Нутрилон 1, (Премиум) ապրանքներն ունեն նույն բաղադրությունը, արտադրվել, պատրաստվել և փաթեթավորվել են միատեսակ և ունեն նույն պետական գրանցման վկայականը:
Սահմանային պետական վերահսկողության ժամանակ բեռի խմբաքանակից իրականացվել է նմուշառում և նմուշներն ուղարկվել են լաբորատոր փորձաքննության: Լաբորատոր փորձաքննության արդյունքում պարզվել է, որ նմուշները համապատասխանում են ՄՄ ՏԿ 021/2011 և ՄՄ ՏԿ 033/2013 նորմատիվ փաստաթղթերի պահանջներին: 2017 թ–ի մարտի 24–ին տրամադրվել է անասնաբուժական սերտիֆիկատ»,– ասված է պատասխանում:
Ինչպես երևում է, այդպես էլ չի տրամադրվել վերը նշված ապրանքի ԵԱՏՄ միասնական ռեեստրում գրանցված լինելու մասին որևէ տեղեկություն: Ավելին, այսօր հանրապետության սուպեր, հիպեր և այլ տիպի մարկետներում կարելի է հազարավոր ապրանքներ գտնել, որոնք կրկին ներկրվել են երրորդ երկրներից, սակայն կրկին չեն գրանցվել միասնական ռեեստրում, ինչը նշանակում է, որ ՍԱՊԾ–ն կա՛մ չի կատարում կառավարության որոշումը, այսինքն՝ այն ձևական բնույթ է կրում, կա՛մ այն դարձել է լրացուցիչ մահակ ՍԱՊԾ–ի ձեռքում, որով նա ցանկացած ժամանակ կարող է հարվածել տնտեսվարողների գլխին:
Այսինքն, երկու դեպքում էլ գործ ունենք ՍԱՊԾ–ի թերի աշխատանքի հետ, որը նաև կարող է կոռուպցիոն ռիսկեր պարունակել, բայց թե ինչու է կառավարությունն աչք փակում այս ամենի վրա, դեռևս հասկանալի չէ:
Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում