Շաքարային դիաբետով տառապող յուրաքանչյուր մարդ պետք է իմանա ՍԱ
Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների՝ այսօր աշխարհում շուրջ 230 մլն մարդ տառապում է շաքարային դիաբետով: Առողջապահության տեղեկատվական վերլուծական հանրապետական կենտրոնի և Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների համաձայն` 2010թ, Հայաստանում ընդհանուր մահացության բուրգում շաքարային դիաբետը կազմում է 5%:
Շաքարային դիաբետը քրոնիկ հիվանդություն է, որն ի հայտ է գալիս ենթաստամոքսային գեղձի ոչ բավարար քանակությամբ ինսուլին արտադրելու դեպքում, կամ, երբ օրգանիզմը չի կարողանում յուրացնել ինսուլինը, որն էլ առաջացնում է արյան մեջ գլյուկոզայի մակարդակի բարձրացում: Արդեն իսկ ապացուցված է, սակայն, որ այս հիվանդությունը կանխարգելելի է և հնարավոր է դրանից խուսափել:
Շաքարային դիաբետի դեպքում կարևոր նշանակություն ունի ճիշտ սննդակարգը:
Դիետայի հիմքում ընկած է ածխաջրերի և ճարպերի սահմանափակումը
Առաջնահերթ, պետք է սահմանափակել դյուրամարս ածխաջրերի օգտագործումը: Դրանք են՝ շաքար, մեղր, մուրաբաներ և ջեմեը, կոնֆետներ և այլ քաղցրավենիքներ, քաղցր մրգեր և հատապտուղներ՝ խաղող, բանան, չամիչ: Դիաբետի ցածր աստիճանի դեպքում խորհուրդ է տրվում ամբողջովին սննդակարգից հանել այս մթերքները: Թեթև և միջին աստիճանի ժամանակ, կանոնավոր հետազոտման պայմանով, թույլատրվում է օգտագործել չնչին քանակությամբ շաքար և քաղցրավենիքներ:
Ճիշտ սննդակարգ շաքարային դիաբետի դեպքում
Շաքարային դիաբետի ժամանակ խորհուրդ է տրվում կիրառել հետևյալ մթերքները.
• Հաց – օրական մինչև 200 գրամ, նախապատվությունը տրվում է սև կամ դիաբետով հիվանդների համար նախատեսված հացին,
• Ապուրներ, ցանկալի է բանջարեղենային: Ձկնային կամ մսային թույլ բուլյոնով պատրաստված ապուրներ կարելի է ուտել ոչ հաճախ, քան շաբաթական երկու անգամ,
• Անյուղ միս, թռչնամիս (օրական մինչև 100 գրամ) կամ ձուկ (օրական մինչև 150 գրամ) խաշած վիճակում,
• Հազվադեպ կարելի է օգտագործել հացահատիկային կամ մակարոնային ուտեստներ, այն էլ քիչ քանակությամբ և այդ օրերին նվազեցնելով հացի քանակը: Հացահատիկներից կրելի է օգտագործել վարսակ, հնդացորեն, բրինձ… Իսկ ահա ալյուրը ճիշտ կլինի բացառել,
• Բանջարեղեն և կանաչեղեն: Կարտոֆիլ, ճակնդեղ, գազար խորհուրդ է տրվում օգտագործել ոչ ավել քան օրական 200 գրամ: Իսկ ահա այլ բանջարեղեններ (կաղամբ, բողկ, վարունգ, դդմիկ, լոլիկ) և կանաչեղեն կարելի է օգտագործել անսահմանափակ քանակությամբ՝ հում կամ խաշած, հազվադեպ՝ խորոված տեսքով,
• Ձու՝ ոչ ավել քան օրական երկու հատ՝ թերխաշ կամ ձվածեղի տեսքով,
• Մրգեր և հատապտուղներ (խնձորներ, նարինջ, կիտրոն, լոռամիրգ, կարմիր հաղարջ…) օրական մինչև 200-300 գրամ:
• Կաթ՝ բժշկի թույլատվությամբ: Թթվայնություն ունեցող կաթնամթերքներ (կեֆիր, մածուն, առանց շաքարի յոգուրտ) օրական 1-2 բաժակ: Պանիր, թթվասեր, սերուցք կարելի է օգտագործել հազվադեպ, այն էլ փոքր քանակությամբ:
• Շաքարային դիաբետի ժամանակ կաթնաշոռ խորհուրդ է տրվում օգտագործել ամեն օր 100-200 գրամ:
• Ըմպելիքներից թույլատրելի են կանաչ և սև թեյեր, կարելի է նաև կաթով, ոչ թունդ սուրճ, տոմատի հյութ, թթվաշ մրգերի և հատապտուղների հյութեր:
Շաքարային դիաբետի ժամանակ սնունդ պետք է ընդունել ոչ պակաս քան օրական 4, իսկ ավելի լավ է 5-6 անգամ, և միևնույն ժամին: