Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Артур Даниелян – бронзовый призер «Кубка Сильнейших» в МинскеКартина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документального кино в КрасноярскеГенсер: Рубен и другие армянские христианские заключённые находятся в тюрьме за защиту права народа Нагорного КарабахаBernama: в Малайзии из-за наводнений эвакуировали более 15 тыс. человекПерсидский залив окрасился цветом крови, как в библейском пророчествеС азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для АрменииUcom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами» Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с РоссиейПоведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт АмстердамНапряжная ситуация во дворе церквиВпервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в ВенесуэлеАнтикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяц"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития Путин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в миреДобро пожаловать на ID павильон: Big Christmas MarketЛиванский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту БейрутаКомиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять летЕзидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ХалитовФрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворцеТысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства ФицоЗавершено следствие по делу об убийстве трехлетнего ТигранаИсторик: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в ДубаеЕвропейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и СШАЕвразийский выбор Армении Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросТреугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает списокАдвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условияхКонсерватор Каст одержал победу на выборах президента ЧилиКитай стремится к лидерству на рынке золота, приобретя бразильские месторожденияОт реальности не убежишь: «Паст»
uncategorized

Հայերը և նրանց դերը աշխարհում պետությունների կառավարման նոր մոդելի ստեղծման հարցում. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Մեր հյուրն է պատմաբան Գուրգեն Կարապետյանը

– Պարոն Կարապետյան, ձեր տեսանկյունից այսօր ինչպիսի՞ն է մեր երկրի ներքաղաքական իրավիճակը:

– Ե՛վ աշխարհում, և՛ մասնավորապես Հայաստանում ոչ թե ճգնաժամային, այլ արդեն օրհասական վիճակ է:

Բնակչության մի գերակշիռ մասը, հատկապես երիտասարդությունը, իսկ ես շփվում եմ վերջիններիս հետ, գիտեն՝ այնպիսին է իրավիճակը, որ կարող ենք և դադարել գոյություն ունենալ: Բայց միաժամանակ ոչ ոք չգիտի, թե ինչ անի:

Եթե մի երկու տարի առաջ ասում էին՝ երկրից փախչելը կփրկի, ապա հիմա տեսնում են, որ դրսում մեր գլխին կախված է սարսափելի մեծ վտանգ:

Շվեդիայում մի քանի տարի առաջ մի հայ մետրոյում կարդալիս է եղել իմ «Հայոց պատմության ուրվագծերը» գիրքը, որի կազմի վրա է ութաթև աստղը՝ սվաստիկայով: Այս մարդուն դատի են տվել: Մի կերպ հայ փաստաբանն ապացուցել էր, որ սրանք երրորդ հազարամյակի նշաններ են և կապ չունեն ֆաշիզմի հետ: Դատարանն էլ որոշել էր, որ այդ մարդն իրավունք չունի այս գիրքը՝ իր կազմով, հասարակական վայրերում բռնել ձեռքը:

Իսկ այսօր Ադոլֆ Հիտլերի «Իմ պայքարը» աշխատությունը տպվում է մեծամեծ տիրաժներով: Այսինքն՝ ինչ–որ մարդիկ ցանկանում են ֆաշիզմը տարածել Եվրոպայով մեկ: Մյուս կողմից էլ եվրոպան լցնում են փախստականներով: Ապա, իրական ազգայնականության դեմ պատնեշ ստեղծելու համար ստեղծում են ազգայնամոլական գաղափարախոսությունը: Իսկ այս ամենի վերջն ի՞նչ է լինելու. բնականաբար բախում փախստականների ու գլուխ բարձրացնող ազգայնամոլների միջև: Եվ առաջին հարվածն ո՞ւմ է հասնելու. Հայերի՛ն:

– Այդ ինչո՞ւ:

– Որովհետև ողջ պատմության մեջ այդպես է եղել. ձեռքի հետ մի հատ էլ հայերին են ջարդում:

Երբ մենք սովետական բանակում էինք, ռուսները հայերիս ասում էին «արա»: Որովհետև մեր ամեն խոսքի մեջ երկրորդ բառն արան էր: Իսկ հիմա հայերին ասում են «խաչ»: Այսինքն՝ ազգայնամոլական ռուսներին ինչ–որ մեկն ուղղորդում է հայերի դեմ, որպես իրենց համար ամենավտանգավոր տարրի:

– Խաչի մեջ ի՞նչ վատ բան կա. իրենք էլ են խաչապաշտ:

– Նրանք չգիտեն այդ բառի իմաստը: Պարզապես նրանց համար խաչը հայն է, և հայը վատն է: Այսինքն՝ ուղղորդող այդ ուժերը ստեղծում են նման իմիջ հայի համար:

Նույնն էլ սպասվում է այլ երկրներում: Որովհետև այդ ուժերը ոչինչ պատահական չեն անում:

– Իսկ ի՞նչ է կատարվում այստեղ՝ Հայաստանում:

– Մեր երկրում կազմակերպված ձևով արհեստական խնդիրներ են առաջ նետվում: Տեսեք՝ բերեցին ռուսերեն լեզվի դասավանդման հարցը, հիմա էլ ընտանեկան բռնությունների օրենքն են մեջտեղ բերել: Փաստորեն հասարակության ակտիվ մասին քաշում են իբրև թե պայքարի մեջ: Բայց քանի որ չկա որևէ ուժ, որը գիտական հիմքերի վրա ներկայացնի մեր պրոբլեմները, ապա այս ամենը ունենում է հակառակ էֆեկտ:

Երբ մեր ընդդիմադիրները տասը օրը մեկ նշում են, թե կա գաղտնի համաձայնություն Ղարաբաղի յոթը շրջանները Ադրբեջանին հանձնելու վերաբերյալ, արդեն իսկ նրանք ժողովրդին նախապատրաստում են այդ գաղափարին: Գուցե և իրենք էլ չգիտակցելով, բայց այդպես են անում:

Կամ բնակչությանը բաժանել են ռուսամետների, ռուսատյացների, արևմտամետների ու արևմտաատյացների: Չհասկանալով, որ և՛ Ռուսաստանը, և՛ արևմտյան աշխարհը կառավարվում են նույն կենտրոնից:

Արդեն բացահայտ խոսվում է այն մասին, որ Ուկրաինայից յոթը շրջան պետք է հանձնվի հրեաներին` Օդեսայով, մինչև՝ Սոչի: Նաև Ռուսաստանից այդ նպատակով տարածքներ պետք է հատկացվեն: Կամ 40 հազար հրեա է գալու, որպեսզի Ղրիմում բնակություն հաստատեն: Եվ այլն, և այլն: Եվ այս ամենը արվում է միևնույն կենտրոնից:

– Իսկ սրա հետ ի՞նչ կապ ունի Ռուսաստանի քաղաքական ղեկավարությունը:

– Ռուսաստանը, որպես ռուս էթնոսի հայրենիք, արդեն ավելի քան 300 տարի գոյություն չունի: Ռոմանովները Ռեչ Պոսպոլիտայի ժամանակ ընդամենը հրեական տոհմ էր՝ Կապիլա ազգանունով, և որոնց կապեցին Ռուսաստանի վզին: Պատահական չէր, որ Պետրոս Առաջինի հայրը և ինքը՝ Պետրոսը 800 հազարից մինչև 1մլն 200 հազար ռուս են կոտորել: Ոչնչացրեցին ռուսական մշակույթը, ազգային արժեքներ կրող մարդկանց վերացրեցին: Արդյունքում ռուսական վերնախավը, որևէ հոգևոր կապ չունենալով ռուսի հետ, նրան պահել է որպես ստրուկ: Նրանք եղել են տիպիկ արևմտականներ՝ Ռուսաստանը որպես սպիտակ ստրուկների երկրի վերածող ուժ:

– Բայց Պուտինի ղեկավարությամբ՝ ռուսական վերնախավն առճակատվում է արևմուտքի հետ:

– Ի՞նչ հարցում է առճակատվում. արևմուտքից այլասերվածությունն ավելի քի՞չ են բերում իրենց մոտ: Ռոդշիլդի կապիտալը չէ՞, որ իշխում է Ռուսաստանում. արդեն ողջ նավթն ու գազը նրա սեփականությունն են: Կամ չինացիները չե՞ն տեր ու տնօրինություն անում Հեռավոր Արևելքում ու Սիբիրում: Չի՞ թալանվում երկիրը: Խոշոր քաղաքներից մի 20 կիլոմետր հեռանում ես, արդեն երկիր չկա: Միայն վերջին 15 տարիներին Ռուսաստանում ոչնչացվել է 330 հազար բնակավայր:

– Ելքը՞…

– Ես, ևս մի քանի մարդիկ, տասնհինգ տարի շարունակ առանձին–առանձին, սակայն վերջին չորսը տարին՝ միասին, մշակել ենք հասարակական բնույթի տիեզերական համաերկրային օրենքներ: Ցանկացած խնդիր, երբ դնում ես այս օրենքների մեջ, պարզվում է էությունը, նաև որոշակի ձևով երևում է, թե ինչ լուծում կարող է այն ստանալ:

Մենք չենք ասում, որ մեր հայտնագործած օրենքները կատարյալ են: Հայտնագործա՛ծ, հնարած` չէ: Մենք ասում ենք՝ ովքեր լրջորեն մտածելու ունակ են և ովքեր ցավում են այս երկրի համար, թող գան ու միասին դիտարկենք այդ օրենքները: Նրանք կարող են լինել մի քանի տասնյակ մարդիկ ընդամենը: Պետք է հասկանանք մի պարզ ճշմարտություն՝ պետությունների այս մոդելը, որը փաթաթված է ողջ աշխարհի վրա, արդեն սպառել է իրեն:

Իսկ հայոց պատմությունը կառավարման նոր մոդելի ստեղծման հնարավորություն տալիս է: Իհարկե, այն պատմությունը, որն իրականում կա, և ո՛չ այն, ինչը հրամցրել են մեզ: Քչերը գիտեն, որ Հայաստանի տարածքում գտնվել են 11–5–րդ հազարամյակների բնակավայրեր, որոնց ուսումնասիրողները տեղի կառավարման կարգն անվանել են նախնադարյան կոմունիզմ: Այսինքն՝ գոյություն է ունեցել մի հասարակարգ, որտեղ չի եղել պետականության ներկայի կոշտ մոդելը: Եվ մարդկանց կյանքի միջին տևողությունը եղել է 60–65 տարի: Իսկ նման ցուցանիշի եվրոպան հասել է ընդամենը 19–րդ դարի կեսերին:

Նաև պետք է հասկանանք, որ Սովետական Միությունում սոցիալիզմ չի եղել, այլ եղել է ընդամենը պետական կապիտալիզմ:

Ինչպես եղավ Իսլանդիայում. 2008 թվականի ճգնաժամի ժամանակ այն աշխարհում ամենամեծ պարտքեր ունեցող երկիրն էր: Այստեղ տեղի ունեցավ խաղաղ հեղափոխություն, ձերբակալեցին բանկի աշխատողներին, ովքեր թալանում էին երկիրը: Չնայած Անգլիան ու Հոլանդիան սկսեցին տնտեսական սանկցիաներ կիրառել, բայց Իսլանդիան գնաց իր ճանապարհով: Երկրում այլևս չկան բանկեր՝ այդ պարազիտ համակարգը վերացավ: Եվ այն արդեն տնտեսապես ամենաարագ զարգացող երկիրն է աշխարհում:

– Ասում եք՝ մի քանի մարդիկ եք, որ աշխատում եք այս ուղղությամբ: Միայն հայե՞ր եք: Իսկ այլազգիների մասնակցությունը չկա՞:

– Համաերկրային, համատիեզերական օրենքներից բխեցվում է նաև, թե աշխարհում ինչպիսի՞ ապագա քաղաքական քարտեզ է լինելու: Ուստի մեզ հետ բանակցում ու գործակցում են և՛ ռուսները, և՛ պարսիկները, նորվեգացիներն են ակտիվորեն հետաքրքրվում մեր տեսակետներով:

Եվ ես պնդում եմ՝ եթե մի քանի տասնյակ գիտակից հայերով կարողանանք այդ օրենքները մշակել (չեմ ասում, թե դրանք վերջնական ու կատարյալ են լինելու), ապա մեր ընդհանուր էներգետիկ դաշտը կտարածվի ամբողջ հայության վրա: Իսկ այսօր Հայաստանի ինֆորմացիոն դաշտերը SOS են կանչում ողջ հայության համար: Որովհետև զգում են, որ Հայաստանում այնքան է պակասում բարոյապես մաքուր հայերի քանակը, որ իրենք ևս էներգիա չեն ստանում: Հետևաբար՝ վտանգվում են նաև ողջ աշխարհի հայերը:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում