Թրամփի քաղաքականությունն ու «Գրին քարտ»–ի սիրահար հայերը. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

ԱՄՆ–ի նախագահ Դոնալդ Թրամփը որոշել է փոխել ամերիկյան «Գրին քարտի» խաղարկության քաղաքականությունը: Դեռ ամիսներ առաջ նա հայտարարել էր, որ մշտական բնակության, աշխատանքի իրավունքի անկանոն այդ խաղարկության համակարգը հնացել է և մոտ ապագայում պետք է վերանա: Ըստ ԱՄՆ նախագահի՝ խաղարկությանը փոխարինող նոր համակարգը ներգաղթելու հնարավորություն կտա առավել կրթված և հմուտ անձնավորություններին: Նոյեմբերի 1–ին հայտնի դարձավ, որ Նյու Յորքում ահաբեկչություն կատարածը ուզբեկստանցի 29–ամյա Սայֆուլլո Սաիպովն է, ով «Գրին քարտ» էր շահել և այդ միջոցով էր հայտնվել ԱՄՆ–ում: Ահաբեկչությունից հետո գործող վիճակախաղի վերաբերյալ Թրամփը կրկին իր կոշտ գնահատականը տվեց:

Գաղտնիք չէ, որ «Գրին քարտի» խաղարկությունը ՀՀ քաղաքացիների համար ևս ԱՄՆ–ում հայտնվելու ամենատարածված ճանապարհներից է:

Ժողովրդագետ Արտակ Մարկոսյանի խոսքով՝ Արևելյան Եվրոպայի երկրների ցանկում «Գրին քարտի» խաղարկությանը մասնակցության թվաքանակով Հայաստանը 4–րդ տեղում է. «Միայն 2015 թ. 2500 ՀՀ քաղաքացի «Գրին քարտ» է շահել ու մեկնել Հայաստանից: Իսկ ընդհանուր առմամբ վերջին տարիներին մոտ 55–ից 60 հազար մարդ է դիմել խաղարկությանը: Խոսքը 2014, 2015, 2016 թթ. մասին է»:

Նրա խոսքով՝ ԱՄՆ–ն գնում է Անգլիայի ճանապարհով:

«Անգլիան դեռ 17 տարի առաջ փոխեց ներգաղթի քաղաքականությունը և հայտարարեց, որ իրենց պետք չեն սևագործ բանվորներ, որոնք կատարում են ցածրակարգ աշխատանք: Հիմա ԱՄՆ–ն է հայտարարում, որ իրեն բարձրակարգ մասնագետներ են պետք, ովքեր կտիրապետեն անգլերենին, կարող են օգուտ բերել տնտեսությանը և ինտեգրվել ամերիկյան աշխատաշուկայում»,– «Փաստ»–ի հետ զրույցում ասաց ժողովրդագետը:

Հարցին, թե փոփոխությունը չի՞ նպաստի արդյոք, որ Հայաստանից պարզապես «ուղեղների արտահոսք» կլինի, Ա. Մարկոսյանը պատասխանեց. ««Ուղեղների արտահոսք» միշտ էլ եղել է: Մի պահ կանգ էր առել, բայց այս պահին որոշակիորեն կա այդ արտահոսքը: Այդ պատճառով փաստը չեմ ուզում կապել նշված խաղարկության հետ: Բարձրակարգ մասնագետները ՀՀ–ից ոչ միայն ԱՄՆ, այլև ուրիշ երկրներ են հեռանում: Այդ փաստը ավելի շատ կկապեի մեր ներքին քաղաքականության հետ: Օրինակ՝ Հարկային օրենսգիրք է փոխվում, աշխատավարձ ստացողների դրույքաչափերն են բարձրանում, սա ևս կարող է նպաստել: Խաղարկությունն, իհարկե, փոփոխություն կբերի Հայաստանից ԱՄՆ մեկնողների համար: Էլի կմեկնեն, չեմ ասում չեն մեկնի, բայց արդեն կմեկնեն որակյալ մասնագետները»:

Մեր զրուցակիցն ընդգծեց՝ հնարավոր է հստակ չափորոշիչներ սահմանվեն ԱՄՆ–ի կողմից, համաձայն որոնց՝ խաղարկությանը կարող են մասնակցել այն մասնագետները, որոնք կհամապատասխանեն նշված պահանջներին. «Այդ տեսանկյունից արդեն լավ մասնագետները կգնան ՀՀ–ից: Կարծում եմ՝ յուրաքանչյուրն այլևս հնարավորություն չի ունենա «Գրին քարտ» շահել և մեկնել ԱՄՆ: Ամեն դեպքում, Դ. Թրամփի քաղաքականության մեջ ոչ մի նեգատիվ բան չեմ տեսնում: Մարդիկ մտածում են իրենց աշխատաշուկայի մասին: Եթե ունես որակյալ աշխատուժ, ապա ունես նաև զարգացման մեծ հնարավորություններ: Եթե չունես աշխատուժի որակյալ քանակ, ինչ ուզում ես՝ արա, զարգացման ոչ մի հնարավորություն չես ունենա»:

Հարցի շուրջ փորձեցինք պարզաբանում ստանալ նաև GreenCard.am–ի գրասենյակից: Ժողովրդագետի և գրասենյակի տվյալները գրեթե նույնն էին: Աշխատակիցը մեզ հայտնեց, որ թեև պաշտոնական հաստատված թիվ չկա, բայց ՀՀ–ից տարեկան մոտ 2000–3000 շահող կա:

Ըստ աշխատակցի՝ «Գրին քարտի» հնարավոր փոփոխության մասին վերջին խոսակցությունները ազդեցություն չեն ունեցել մասնակցության վրա՝ դիմողները ոչ ավելացել են, ոչ պակասել. «Պաշտոնապես թվեր չեն հայտարարվում, բայց մոտ 30–40 հազար գրանցվող կա Հայաստանից»:

Գրասենյակից տեղեկացրեցին, որ փոփոխության առումով ոչինչ դեռ հաստատված չէ. «Եթե ինչ–որ բան հաստատվի, դեսպանատունն առաջինը տեղյակ կպահի, իսկ դեսպանատունը նման հայտարարություն դեռ չի արել»:

Դիտարկմանը, թե հնարավոր փոփոխությունը հետին ուժ չի ունենա, այսինքն՝ այս ընթացքում գրանցված կամ «Գրին քարտ» շահած քաղաքացիները կտուժե՞ն սպասվող փոփոխություններից, աշխատակիցը պատասխանեց. «Եթե ընդունվի, դժվար թե այս տարվա գրանցվածների վրա ազդի»:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում