Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

AraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026 Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Economy

Տնտեսության արգելակների՝ ի հայտ եկող ծանր հետևանքները. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Տևական ժամանակ է, ինչ տնտեսագետները մտահոգություն են հայտնում, որ Հայաստանի տնտեսությունը մի շարք մարտահրավերների առաջ է կանգնած։ Իսկ նախանշվող խնդիրների խորացումը կարող է հանգեցնել չափազանց վատ հետևանքների, քանի դեռ քայլեր չեն ձեռնարկվում առողջ տնտեսական համակարգ ստեղծելու ուղղությամբ։ Այդ խնդիրներից մեկն այն է, որ ՀՀ պետական բյուջեում այս տարվա առաջին կեսին նախատեսվածից 10 տոկոսով ավելի քիչ հարկ է հավաքվել՝ շուրջ 300 միլիոն դոլար պակաս։ Ու եթե մեկ տարի առաջ իշխանություններն անընդհատ գերակատարված պլաններով էին հպարտանում, Փաշինյանն էլ անընդհատ ցուցանիշներ էր ներկայացնում, ապա հիմա արդեն ծախսերի վերանայման մասին են խոսում:

Ավելին, երրորդ եռամսյակում այդ մտահոգիչ պատկերը կարող է ոչ միայն պահպանվել, այլև խորանալ։ Ինչպես նշում են փորձագետները, այսպիսի իրավիճակն առաջին հերթին պայմանավորված է տնտեսության անառողջ վիճակով։ Խնդիրն այն է, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմի սկսվելուց հետո Հայաստանի բարձր տնտեսական աճը պայմանավորված էր զուտ արտաքին գործոններով։ Ու Հայաստանը սկսեց մեծ օգուտներ ստանալ վերարտահանումից, բայց այս տարի արդեն տնտեսական աճի շրջանակում մեծ մասնաբաժին ձեռք բերեց ոսկերչական ապրանքների արտահանումը, երբ հումքը ներկրվում է Հայաստան, ապա դրա վրա որոշակի աշխատանքներ կատարելուց հետո դուրս հանվում։ Վերջին ամիսներին էլ արդեն ոսկերչական ապրանքների՝ Հայաստանից արտահանման էական կրճատում է նկատվում։

Ոսկերչական ոլորտն էական ներգործություն ունի տնտեսական ցուցանիշների վրա, բայց հարկային եկամուտներ գեներացնելու տեսանկյունից դրա ներուժը բարձր չէ։ Բյուջե 2024-ը հաստատելիս գործադիրը նախատեսել էր այս տարի ավելի քան 2,7 տրիլիոն դրամ հավաքել, բայց ծախսել ավելի շատ՝ մոտ 3,3 տրիլիոն։ Ու հիմա, երբ նախատեսվածից քիչ հարկային մուտքեր են գրանցվել, իշխանությունները մտադիր չեն նվազեցնել նախատեսվող ծախսերը։ Խոսքը հատկապես վերաբերում է այն ծախսերին, որոնցից սնվում են իշխանությունները, սակայն որևէ արդյունք չեն ստեղծում երկրի համար։

Իշխանության ներկայացուցիչները շարունակում են շատ բարձր աշխատավարձ ստանալ, միլիոններով պարգևավճարներից օգտվել, անիմաստ գործուղումների մեկնել, իսկ սովորական աշխատողները, որոնց աշխատավարձը մեր-երկու հազարով կա՛մ ավելանա, կա՛մ չավելանա, միևնույնն է, մի կերպ են ծայրը ծայրին հասցնում։ Ու սա հերիք չէ, իշխանություններն առաջնորդվում են ամենահեշտ ճանապարհով՝ մի կողմից ավելացնում են տնտեսվարողների վրա դրված հարկերը, իսկ մյուս կողմից էլ դիմում են արտաքին պարտքն ավելացնելու տարբերակի օգնությանը։ Իսկ հարկային բեռի ավելացման արդյունքում հիմնականում տուժում է փոքր ու միջին բիզնեսը, որն առանց այն էլ դժվարությամբ է գոյատևում։ Այդ քաղաքականության շրջանակում է, որ հանվեց եկամտային հարկի արտոնությունը, և միկրոբիզնեսը ևս ընդհանուր հարկման տակ դաշտ բերվեց։

Նախկին հաստատուն 5 հազար դրամի փոխարեն նոր պայմաններում միկրոձեռնարկատիրության ոլորտում գործողներն աշխատավարձից վճարում են 20 տոկոս եկամտային հարկ։ Այսինքն, այս դաշտի ներկայացուցիչների համար հարկային բեռը միանգամից 4 անգամ ավելացվեց։ Ու պատահական չէ, որ մեկ տարվա ընթացքում միկրոձեռնարկատիրության ոլորտում զբաղվածների քանակը կրճատվել է շուրջ 3,5 հազարով կամ ավելի քան 10 տոկոսով։ Իսկ եթե փոքր ձեռնարկատիրության մեջ ներգրավված անձանց թիվը նվազում է, դա իր ազդեցությունն է ունենում նաև ընդհանուր տնտեսական միջավայրի վրա։ Եվ մեր երկրում բիզնես վարելը դառնում է ավելի բարդ, ինչն էլ վանում է ներդրողներին։ Մյուս ուղղությունը, որի հետ իշխանությունները հույսեր են կապում բյուջեի ճեղքերը լցնելու նպատակով, վերաբերում է նոր պարտքերի ներգրավմանը։

Ինչպես հիշում եք, իշխանությունները խոստացել էին մի շարք համակարգային բարեփոխումներ իրականացնել, դրանցից մեկն էլ առողջության համապարփակ ապահովագրության համակարգի ներդրումն էր, որ հիմա արդեն պետք է մասնակի գործեր։ Բայց այս ծրագիրն այդպես էլ թղթի վրա է մնացել, քանի որ չկան համապատասխան միջոցներ։ Ու, ահա, առողջության համապարփակ ապահովագրության համակարգը կյանքի կոչելու համար կառավարությունը որոշում է ընդունել 25 տարի մարման ժամկետով 102 միլիոն եվրոյի նոր վարկ վերցնել։ Նույն տրամաբանությունը գործում է նաև այլ ծրագրերի իրականացման դեպքում։ Ռեկորդային չափով պարտքը մեծացնելու արդյունքում է, որ այս տարի պետական պարտքի ծավալները հատեցին 12 մլրդ դոլարի շեմը։ Ու նման չափերի դեպքում միայն արտաքին պարտքի սպասարկումը արդեն իսկ մեծ ծանրություն է Հայաստանի համար։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում